________________
ઋણમુક્તિનો અવસર
સંપત્તિ મેળવવા માટે પ્રબળ પુરુષાર્થ કરવાનું ખમીર જોઈએ, તો એ જ રીતે સંચિત સંપત્તિને ત્યાગના માર્ગે વહેવડાવવા સંવેદનની વ્યાપકતા અને હૃદયની ઉદારતા જોઈએ. ઉત્તમભાઈએ અથાગ પુરુષાર્થ કરીને સંપત્તિ એકઠી કરી અને પછી એ જ સંપત્તિને સમાજમાં દાન રૂપે વહેવડાવી.
વ્યક્તિ પર એક પ્રકારનું સામાજિક ઋણ હોય છે. એ ઋણ ફેડે તે જ માનવી. નદી પોતે પાણી પીતી નથી. વૃક્ષો સ્વયં પોતાનાં ફળ આરોગતાં નથી. વાદળ પોતાને માટે વરસતાં નથી, એ જ રીતે સાચી સંપત્તિ સ્વાર્થ-સાધના માટે નહીં, કિંતુ પરોપકાર-આરાધના માટે છે. આથી જ કવિ કાલિદાસે કહ્યું છે કે ફળ આપતાં વૃક્ષો નમ્ર બને છે (નીચાં નમે છે), નવાં પાણીથી વાદળો નીચા નમી જાય છે, તે જ રીતે પુરુષો સમૃદ્ધિ આવતાં વિવેકી રહે છે અને પરોપકારી સ્વભાવવાળા બને છે. ઉત્તમભાઈ અને એમના પરિવારે આજે કરોડો રૂપિયાનું દાન આરોગ્ય, ધર્મઆરાધના અને શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં કર્યું છે.
સમાજના કોઈ એક સીમિત ક્ષેત્રમાં દાનનો પ્રવાહ વહેવડાવવાને બદલે ઉત્તમભાઈએ સમાજનાં તમામ જરૂરી ક્ષેત્રોમાં દાન કર્યું. | ઉત્તમભાઈ એમના ફિઝિશિયન ડૉ. ધીરેન મહેતાને કહેતા કે મારે સમાજનાં કામો માટે વધુ જીવવું છે. જે કાર્યો કરવાનો વિચાર કર્યો છે, તે પૂર્ણ કરવાં છે. એમનાં કાર્યોની કલ્પનામાં ફાર્મસી કૉલેજની સ્થાપના, અમદાવાદની જીવરાજ મહેતા હોસ્પિટલની બાજુમાં સાઇકિયાટ્રિક હૉસ્પિટલ, એલ. જી. હૉસ્પિટલ સાથે રહીને મેડિકલ કૉલેજ અને એઇડ્ઝની હૉસ્પિટલ – એવાં કેટલાંય સ્વપ્નો ઉત્તમભાઈના મનમાં ગુંજતા હતા. સિવિલ હૉસ્પિટલના ઓનરરી એસોસિએટ પ્રોફેસર ઑફ મૅડિસીન અને મેડિકલ કાઉન્સિલ ઑફ ઇન્ડિયાના સભ્ય ડૉ. આર કે. પટેલના માનવા મુજબ છેલ્લાં વર્ષોમાં ઉત્તમભાઈના મનમાં સદ્કાર્યો કરવાની ભૂખ ઊઘડી હતી.
ઉત્તમભાઈનું એક સ્વપ્ન હતું કે અમદાવાદમાં એક હાર્ટ હૉસ્પિટલ બનાવવી. વર્ષોથી એમના ચિત્તમાં આ વાત ગુંજતી હતી. આનું કારણ એ કે સામાન્ય માનવીને છેક મુંબઈ કે મદ્રાસ જઈને એન્જિયોગ્રાફી, એન્જિયોપ્લાસ્ટી અને બાયપાસ કરાવવી પડતી હતી.
તેઓ કહેતા કે હાર્ટ-એટેક માત્ર શ્રીમંતને જ થતો રોગ નથી. મધ્યમ વર્ગના અને સામાન્ય લોકો પણ એનો ભોગ બને છે. આવી એકાદ મુશ્કેલી આવે અને માણસની જિંદગીભરની આવક તણાઈ જાય અને વધારામાં કુટુંબને માથે દેવાનો ડુંગર ઊભો થઈ જાય.
193