________________
લાગતા હતા. ધીમેથી, શાંતિથી બોલવાનું. ક્યારેય પોતાની મોટાઈ બતાવે નહીં. ક્યારેય પણ તમારી સાથે કોઈ મોટી વ્યક્તિ સાથે વાત કરે છે તેવો અનુભવ થવા દેતા નહીં.
ઘરખર્ચની બાબતમાં ઉત્તમભાઈએ ક્યારેય કશું પૂછ્યું નથી, પરંતુ પોતાના અંગે થતા ખર્ચની ભારે તકેદારી રાખતા હતા. ક્યારેક સુધીરભાઈને પૂછતા પણ ખરા કે આ ફાઇવસ્ટાર હોટલમાં રહેવાનો શું ખર્ચ આવતો હોય છે ? એક વાર દિલ્હીની ફાઇવસ્ટાર હોટલમાં ઉત્તમભાઈને માટે રૂમ રિઝર્વ કરાવવામાં આવ્યો. એ જાણીને ઉત્તમભાઈ અકળાઈ ગયા. એમણે કહ્યું કે મારા માટે કેમ આવી મોંઘી હોટલ પસંદ કરી ?
ઉત્તમભાઈ એક વાર વિમાન દ્વારા મુંબઈથી અમદાવાદ આવતા હતા. એક ફ્લાઇટ કૅન્સલ થઈ. બીજી ફ્લાઇટમાં ઇકૉનોમી ક્લાસમાં જગા મળે તેમ હતી. ઉત્તમભાઈએ ઇકૉનોમી ક્લાસની ટિકિટ લઈ લીધી. એ જ ફ્લાઇટમાં એમની કંપનીના અધિકારી પણ અમદાવાદ આવતા હતા. એમને ઇકૉનોમી ક્લાસમાં બેસીને પ્રવાસ કરવો પસંદ પડ્યો નહીં, તેથી તેઓ પાછા ગયા.
આવી પરિસ્થિતિમાં સુધીરભાઈ કહેતા પણ ખરા કે જે કંપનીના તમે ચૅરમેન છો તેના અધિકારી ફાઇવસ્ટાર હોટલમાં ઊતરે, બિઝનેસ ક્લાસમાં મુસાફરી કરે, તો પછી તમે શા માટે એવું કરતા નથી ?
ઉત્તમભાઈએ જવાબ વાળ્યો, “આવા વધુ પૈસા વ્યર્થ શાના માટે વાપરી નાખવા ? એને બદલે બે છોકરાઓને ફીની મદદ ન કરીએ !”
ઉત્તમભાઈ દોઢેક મહિનો સ્વિટ્ઝર્લેન્ડમાં ફરવા ગયા હતા. ત્યાં ફ્લૅટ રાખીને રહ્યા હતા. આ સમયે બીજા બધા ગાડીમાં મુસાફરી કરતા હતા ત્યારે ઉત્તમભાઈ ઝુરિકથી ઇન્ટરલેકનની ટ્રેઇનનો પાસ કઢાવીને ટ્રેઇનમાં મુસાફરી કરતા હતા. સુધીરભાઈ પાસે ટ્રેનનો ફર્સ્ટક્લાસમાં મુસાફરી કરવાનો ‘પાસ’ હતો, ત્યારે ઉત્તમભાઈએ પોતાના માટે સેકન્ડક્લાસનો પાસ લીધો હતો. સુધીરભાઈએ કહ્યું પણ ખરું કે તમે આવું શા માટે કર્યું ? ત્યારે સ્વજીવનમાં કરકસર અપનાવનારા ઉત્તમભાઈએ કહ્યું, “સેકન્ડક્લાસના ડબ્બા ઘણા હોય, તેથી તરત મળી જાય, જ્યારે ફર્સ્ટક્લાસનો ડબ્બો શોધવા દોડવું પડે.”
ઉત્તમભાઈનો સ્વાદ-વિજય ઘણો નોંધપાત્ર કહેવાય. એમના સવાર-સાંજના ભોજનનો સમય નિશ્ચિત. માત્ર ચા એમને પસંદ, પરંતુ ચા લે ત્યારે માત્ર અર્ધો કપ જ પીએ. કોઈને ઘેર મળવા જાય કે કોઈ પ્રસંગ નિમિત્તે જાય ત્યારે બહુ આગ્રહ થાય તો ઉત્તમભાઈ ચા પીવાનું સ્વીકારતા હતા. દૂધ વગરની ચા પણ
190