________________
પોતાના બંને પુત્રો સાયન્સમાં જાય તે ઉત્તમભાઈને પસંદ નહોતું. ઘરની એકાદ વ્યક્તિ હિસાબની જાણકાર અને ફાઇનાન્સને સમજનાર હોવી જોઈએ એવું ઉત્તમભાઈને સતત લાગતું હતું. ઉત્તમભાઈને પોતાને વ્યવસાયી જીવનમાં આરંભથી જ એટલી બધી મથામણો કરવી પડી કે ઇચ્છા હોવા છતાં એકાઉન્ટિંગમાં તેઓ પાવરધા થઈ શક્યા નહોતા. આથી સી. એન. વિદ્યાલયમાં અગિયારમા ધોરણમાં સમીરભાઈને વાણિજ્ય-પ્રવાહ લેવડાવ્યો.
થોડા સમય બાદ ઉત્તમભાઈની વિચારશીલ પ્રકૃતિ વિમાસણમાં પડી કે સમીરને બી.ફાર્મ બનાવવાને બદલે બી.કૉમ.માં મોકલીને પોતે ભૂલ તો કરી નથી ને ? એકાદ વર્ષ સુધી ગડમથલ ચાલી કે આ અગિયારમા ધોરણમાં કૉમર્સમાં અભ્યાસ કરતા પુત્રને ઉઠાડી લઈએ તો કેવું ? પણ શારદાબહેને આવી રીતે એક વર્ષ બગડે તેમાં અનિચ્છા બતાવી. પોતાની ગુણવત્તા પર સમીરભાઈએ અમદાવાદની પ્રતિષ્ઠિત એચ. એલ. કૉલેજ ઑફ કૉમર્સમાં પ્રવેશ મેળવ્યો.
ઉત્તમભાઈ મનમાં વિચારતા હતા કે માત્ર બી.કૉમ.ની પદવી મેળવવાનો શું અર્થ ? તો બીજી બાજુ એમ પણ થતું કે પોતાની કલ્પનાનું ઔદ્યોગિક સામ્રાજ્ય ઊભું થઈ રહ્યું છે ત્યારે ઘરની કોઈ વ્યક્તિ ફાઇનાન્સ સંભાળે તે આવશ્યક જ નહીં બલકે અનિવાર્ય છે. ૧૯૮૧માં સમીરભાઈ બી.કૉમ. થયા. એ પછી એમ.બી.એ.ની પદવી મેળવે તેવો વિચાર આવ્યો.
એમના મનમાં દ્વિધા એ હતી કે સમીરભાઈને એમ.બી.એ.ના અભ્યાસ માટે ક્યાં મોકલવા ? પહેલાં તો અમેરિકા મોકલવાનો વિચાર કર્યો. એ અંગેની કાર્યવાહી શરૂ કરી. અમેરિકાની યુનિવર્સિટી ઑફ સધર્ન કૅલિફોર્નિયામાં ઍડમિશન પણ મળ્યું હતું, કિંતુ કોઈ પણ બાબતનો સર્વગ્રાહી વિચાર કરવાની ઉત્તમભાઈની પદ્ધતિને કારણે એમને એમ લાગ્યું કે અમેરિકામાં એમ.બી.એ. થયા પછી ભારતની આબોહવામાં ચાલતા ઉદ્યોગોમાં એ અમેરિકન શિક્ષણ એટલું ઉપયોગી નહીં થાય. ઉત્તમભાઈના મનમાં એક ખ્યાલ એવો પણ ખરો કે અમેરિકા અભ્યાસ કરવા જનાર ક્વચિત્ જ દેશમાં પાછા ફરે છે, જ્યારે એમને વ્યવસાયમાં સુધીરભાઈને મજબૂત સાથ આપે તે માટે સમીરભાઈની જરૂર હતી. વળી અમેરિકા અભ્યાસ કરીને આવે ત્યાં સુધી પાંચ વર્ષ રાહ જોવી, તેના કરતાં અહીં રહીને અભ્યાસની સાથે ધંધામાં પરોવાઈ પણ જાય. વળી ઉદ્યોગમાં ટોરેન્ટ હરણફાળ ભરતું હતું. આ સમયે ઉત્તમભાઈને એન્જાયનાનો દુઃખાવો પણ રહેતો હતો, આથી સમગ્રતયા વિચાર કરીને એમણે સમીરભાઈને ભારતમાં અને તેય અમદાવાદમાં એમ.બી.એ. કરાવવાનું નક્કી કર્યું. એમ.બી.એ. થઈને સમીરભાઈ પણ ટોરેન્ટમાં જોડાઈ ગયા.
159.