________________
એક અનુભવ
દેશદેશમાં પગપાળા વિહરતા અમને એ અનુભવ થયો છે કે જેને આપણે ગામડિયા-ચમાર અને અજ્ઞાન વિ. વિશેષણોથી સંબેધીએ છીએ પણ અમારે અનુભવ એમ કહે છે કે એમને ગમાર કે અજ્ઞાન કહેવા કે અમારી ભણેલી ગણેલી કેમને અજ્ઞાન કહેવી, કારણ કે દિવસમાં એ ભોળી અજ્ઞાન જનતા કામકાજથી થાકી પાકી હોવા છતાં રાતના દશ વાગે નીરવ શાંત વાતાવરણમાં તંબૂરાના તાર સાથે અને કાંસી જેડા અને ઢેલ આદિ વિવિધ વાદ્યો સાથે એ લેકે એવા તે તન્મય બની જાય છે કે ન પૂછે વાત, સાંભળતા, સાંભળતા આપણને જરાય કંટાળો ન આવે. તેમાં એક તાલ, એક રવર અને એક સાથે એવી તે ભજન કીર્તનની ધૂન મચાવે છે કે જાણે આત્મા ખવાઈ જાય. ભક્તિ રસમાં એટલા બધા એ લેકે મશગુલ અને મસ્તાન બની જાય છે કે થોડીવાર માટે સમસ્ત જગતને ભૂલી પ્રભુભક્તિમાં ઝુલી અનંત પુણ્યનું ઉપાર્જન કરી લે છે.
એવા સમયે અમને આપણી શિક્ષિત જનતા યાદ આવે છે કે એક ધનલોડ વર્થમાના' બોલતા પ્રતિક્રમણમાં કેવી ગડબડ મચે છે કેવું અશિરત વાતાવરણ સર્જાય છે. અને એ ક્યાં અજાણ્યું છે એક ધીમે બેલે, બીજો રાડ પાડે ત્રીજો આડો અવળે જાય. એક નોડરતુ પણ એક સાથે એક રવરે તાલબદ્ધ રીતે મધુર અને બુલંદ કંઠે આપણે બોલી શકતા નથી, તેના કરતા તે સ્ત્રી સમુદાય “સંસાર દાવાની સ્તુતિ એક સરખી રીતે બેલે છે, કે જે સાંભળતા કાન ઊંચા થાય છે. આવા પ્રસંગે આપણને એમ થાય છે કે એ ભાળી ગામડાની અજ્ઞાન જનતાને ગામડિયા કહેવા કે આપણા ભણેલા ગણેલા વર્ગને.
જિનમંદિરનું વાતાવરણ કેવું શાંત હોવું જોઈએ, કેવા મીઠા મધુરા મંદ રવરે પ્રભુ રતવને ગીત ગાવા જોઈએ, કે દર્શનાર્થી ઘડીભર ત્યાંને ત્યાં થંભી જાય, પણ બને છે. આનાથી ઉલટું કારણ કે સ્તવન ગાનારાઓ