________________
ઇતર દર્શનકારોએ—
જ્ઞાનયોગ, કર્મયોગ અને ભક્તિગ એમ ત્રણ પ્રકારના ગો માન્યા છે. તેમાં બહુશર મોટાભાગે આત્માઓ ભક્તિયોગને આશ્રય લઈ આત્માને ભક્તિ રસથી ભાવિત કરી અને આનંદ મેળવે છે. પુણ્યના ભાગી બને છે અને કર્મનિર્જરા પણ કરે છે.
સંત તુલસીદાસજી, સંત કબીરદાસ શ્રી જ્ઞાનેશ્વર, મીરાબાઈ, સંત તુકારામ અને નરસિંહ મહેતા જેવા જેનેજર પ્રભુભક્તોના નામ ઘણું જાણીતા છે.
સંત તુકારામને માટે કહેવામાં આવે છે કે તેઓ ભક્તિરસમાં તલ્લીન બન્યા હતા, પ્રભુના ગાનમાં મશગુલ હતા ત્યારે તેમને કેઈએ સમાચાર આપ્યા કે તમારા પત્નિ મધામે સીધાવી ગયા-ગુજરી ગયા. પત્નિ મૃત્યુના આ સમાચાર સાંભળતાં તેઓ બોલી ઉઠયા કે:
“વિઠે તુઝે માઝે રાજ' હવે આજથી હે વિઠેબા ! તારું અને મારું રાજ્ય છે. ઉપાધિ ઓછી થઈ. તેથી ભક્તિ કરવાની ઉમદા તક પ્રાપ્ત થઈ તેવી જ દંતકથા નરસિંહ મહેતા માટે પ્રચલિત છે કે તેઓ પણ ભગવાનની ભક્તિ કરતા હતા ત્યારે તેમને કોઈએ સમાચાર આપ્યા કે તમારી પત્ની મૃત્યુ પામી. નરસિંહ મહેતાના કર્ણોમાં જ્યાં આ સમાચાર સંભળાયા ત્યાં જ તેઓ બોલી ઉઠયા :
ભલું થયું ભાંગી જંજાળ
સુખે ભજશું શ્રી ગોપાળ. આ સંસારની આળ પંપાળ ને જંજાળમાં પરમાત્માની ભક્તિમાં અનેક અંતરાયે આવતા હતા, હવે એ અંતરાય દૂર થયો એટલે પરમાત્માનું ભજનકીર્તન સુખપૂર્વક સતત કરી શકાશે.
જૈનેતરે પણ કેવા પ્રભુભક્તો થયા છે. એના આ નમુના છે.