________________
આમુખ
સાધનાની સ્થિતિ પરમ ધન્ય છે. જે આ માર્ગ પર ચાલી નીકળે છે તે સ્વય પોતાને તેમ જ બીજાને પણ ધન્ય બનાવી શકે છે. આ માર્ગ પર ચાલનારને ક્રમશઃ પ્રકાશ પ્રાપ્ત થવા લાગે છે અને ધીરે ધીરે પરમ પ્રકાશની સિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે. હજારો સૂર્યના પ્રકાશથી પણ અધિક તેજોમય આત્માનો પ્રકાશ હોય છે. જેને આ પ્રકાશ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે, એની અંદરથી અજ્ઞાન અંધકાર સમાપ્ત થઈ જાય છે. તે સર્વજ્ઞ બની જાય છે. સત્ય જ્ઞાન અનન્તમ્ બ્રહ્મ' બ્રહ્મ સત્યસ્વરૂપ, જ્ઞાનસ્વરૂપ અને અનંત તત્ત્વ છે. જેને આ બ્રહ્મસિદ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ જાય છે એની ચેતના અનન્તભેદિની બની જાય છે. એ અનન્ત ચેતનામાં બધું જ સમાઈ જાય છે, આ અનન્ત ચેતના બધું જ જોવા લાગે છે. એનાથી કશું છુપું. નથી રહી શકતું. બ્રહ્મજ્ઞાની સર્વજ્ઞ બની જાય છે. તે બધું જાણે છે. જે બ્રહ્મજ્ઞાની નથી તેની ચેતના અનન્ત ન બનતાં સીમિત જ રહે છે. સીમામાં બધું કેવી રીતે સમાઈ શકે? સીમિત ચેતનાવાળો મનુષ્ય સર્વજ્ઞ કેવી રીતે બની શકે?
સાધનાની પગદંડીનું નિર્માણ ગુરુની સહાયતાથી થાય છે. આ માર્ગ પર એ ગુરુ જ આગળ લઈ જઈ શકે છે, જેણે સ્વયં આ યાત્રા પૂરી કરી છે. જે સ્વયં માર્ગને ન ઓળખતા હોય એ શિષ્યને કયાં લઈ જઈ શકે? આ જ સત્યનું ઉદ્ઘાટન કરતાં કબીરે કહ્યું છે
"जाका गुरु है अन्धला, चेला खरा निरन्ध।
अन्धा अन्धे ठेलिया, दून्यूं कूप पडन्त॥" જેનો ગુરુ અંધ છે એવો શિષ્ય તો એથી ય વધારે અંધ હશે. જ્યારે એક આંધળો બીજા આંધળાને ધકેલીને આગળ લઈ જાય ત્યારે બંને એક સાથે કૂવામાં પડે. ખરા ગુરુના લક્ષણ બતાવતાં કબીર કહે છે
"बलिहारी गुरु आपणी, द्यो हाडी के बार।
लोचन अनंत उघाड़िया, अनंत दिखावण हार ।।" ગુરુ! આપ ધન્ય છો. આપ તો સ્વગીર્ય અનંત સત્યનું દર્શન પ્રતિક્ષણ કરો છો. આપ મારી અંદર અનંત આંખો ખોલી દીધી, જેનાથી હું અનંતનું
