________________
પારુલની કૃતિઓનું મૂલ્યાંકન
કેટલીક વ્યક્તિઓ જન્મજાત વિલક્ષણ પ્રતિભાસંપન્ન હોય છે, કેટલીક નિરંતર અધ્યયન અને અધ્યવસાય દ્વારા પ્રતિભા સંચિત કરે છે અને કેટલીક અન્ય અધિકતર વ્યક્તિઓ સામાન્ય જ્ઞાનની જ ધારક બનીને રહી જાય છે. વિલક્ષણ પ્રતિભાસંપન્ન વ્યક્તિ પ્રાયઃ અલ્પજીવી જોવામાં આવે છે. પરંતુ પોદ્રાના અલ્પ જીવનકાળમાં તેઓ દૃષ્ટા અને સટ્ટાના રૂપમાં ક્ષયધર્મા કાળના અતિ ગતિશીલ પટલ પર પોતાના કૃતિત્વની એવી (અમિટ)છાપ છોડી જાય છે કે જે વ્યક્તિ અને સમાજને માટે લાભદાયક જ નહીં, અનુકરણીય પણ બની જાય છે! આ સંદર્ભમાં અમેરિકન કવિ રિચર્ડ જેરિસની એક કવિતાનું રૂપાંતર પ્રસ્તુત છે –
જીવનની અનુપમ આભામાં, ધરતીનું અનોખું સૌંદર્ય પ્રત્યેક નવી ખીલનાર પાંખડીની સાથે એક નવી કલાકૃતિ પ્રસ્તુત કરે છે, મનહર અને અભૂતપૂર્વ! જે પળોમાં આપણું મના સૌદર્યમાં લીન થાય છે, એ જ પળોમાં આપણે ખરેખર જીવતા હોઈએ છીએ! એટલે જેટલી પળો આપણે સૌંદર્યની વચ્ચે વીતાવીશું, માત્ર તેટલી જ પળો આપણે ક્ષયધર્મી કાળ પાસેથી પ્રાપ્ત કરી
શકીશું. પારલની રચનાઓને વાંચતા પ્રતીતિ થાય છે કે એ પોતાની અંતરચેતનામાં ક્ષયધર્મી કાળા પાસેથી જીવનના બહુમૂલ્ય સત્યને પામવામાં સતત પ્રયત્નશીલ રહી અને શોધી શોધીને લાવતી રહી અણમોલ રત્નો. દૃષ્ટવ્ય છે ‘નિજઘરમાં પ્રકાશનો આ સારગર્ભિત અંશઃ
વાસ્તવમાં અંધારું તો બહારની ઝાકઝમાળવાળી દુનિયામાં છે, ભીતરી દુનિયામાં તો પ્રકાશ જ પ્રકાશ છે! સાહસ કર્યું ત્યાં જવાનું કે એ પ્રકાશને પામી ગયા. અંદરના સાગરમાં ડૂબવાનો જયાં પ્રયાસ થયો છે
પ્રાપ્ત થયા છે ત્યાં અણમોલ મોતી.” કદાચ પારુલના અવચેતન માનસમાં પોતાના અલ્પજીવનનો ‘એહસાસ’ રહ્યો હશે ! તેની બધી રચનાઓમાં યત્ર-તત્ર એ ‘એહસાસ”
પારુલ-પ્રસૂન