________________
સારા માર મારતા હતા
રીતે જીવી ?
Ans: ",
ભગવાન મહાવીરની અહિંસા દૃષ્ટિના બે આધારસ્થંભ છે : જીવનમાં અભય અને મૈત્રીનો વિકાસ. જીવનમાં અનાવશ્યક હિંસા વધી ગઈ છે.
મહાવીરે કહ્યું હતું – એસ ખલુ ગંથે – હિંસા ગ્રંથિ છે. એસ ખલુ મોહે – એ મોહ છે. એસ ખલુ મારે – એ મૃત્યુ છે એસ ખલુ ણારઅ – એ નરક છે. સે અહિયાએ – હિંસા માણસ માટે
હિતકારક નથી તે સે અબોહીએ - તે બોધિનો વિનાશ
કરનાર છે. ભગવાન મહાવીર અહિંસાની ભાવનાના માત્ર વ્યાખ્યાકાર નહોતા, બલ્ક તેના પ્રયોગવીર હતા. પોતાના જીવનને અહિંસાના સિદ્ધાંતની પ્રયોગભૂમિ બનાવ્યું. અહિંસાના પ્રયોગોને કારણે જ વર્ધમાનમાંથી મહાવીર બન્યા. જે દેહ તરફ અનાસક્ત હોય, એ જ અહિંસક થઈ શકે. અનેકવિધ કષ્ટો અને ઉપસર્ગોને અનાસક્ત ભાવે સહન કરીને દેહ તરફના મમત્વનો ત્યાગ કર્યોઆ દેહની અનાસક્તિને કારણે જ દીર્ઘ તપશ્ચર્યા દરમ્યાન આપેલા અનેક ઉપસર્ગો એમના ધ્યાનમાં અવરોધ કરી શક્યા નહીં. તેઓની ચેતના ધ્યાન-સમાધિમાં જ કેન્દ્રિત રહી. ધ્યાન-સમાધિમાં કેન્દ્રિત ચેતના ધરાવનાર ભગવાન મહાવીરની આંતરચેતનાને બાહ્ય કષ્ટનો અનુભવ થતો નહોતો, બલ્ક જીવનનાં કષ્ટોને તે હસતે મુખે સહન કરે છે. એમના જીવનમાં અપાર કષ્ટો આવ્યાં પણ તેઓ સહેજે વિચલિત ન થયા. આગની જ્વાળાઓ વચ્ચે સહેજે ડગ્યા નહીં.
વૈશાલી નગરી નજીક આવેલા મોરાક
.
(ા ના કાકી
ક, કર - રાજ રાજી
૮ અહિંસા-યાત્રા
