________________
શબ્દની ઉપર જ તેનું વિવરણ મૂળના અક્ષરોથી નાના અક્ષરોમાં લખવામાં આવે છે અને તે એકથી વધારે પંકિતમાં પણ હોય છે તેથી તેનું રતબક-ગુચ્છ એવું નામ યથાર્થ છે અને એ સ્તબક શબ્દનું જ ગુજરાતી રૂપાંતર “ટબો” એમ છે. આવા રબા જૈન આગમના જ છે એમ નથી, અનેક જૈન પ્રકરણગ્રન્થ, કથાગ્રન્થ આદિના પણ ઉપલબ્ધ છે અને આ ટબાઓના સંપાદનમાં અનેક સંપાદકોને અવકાશ છે. તરુણપ્રભ પડાવશ્યકનો ટબ વિક્રમ સંવત ૧૪૧૧ માં લખાય છે અને તેની પ્રશિષ્ટ વાચના ડે. પ્રબોધ પંડિતે અનેક વને પરિશ્રમ કરી આપી છે અને આવા અનેક મહત્વના ટબાઓ પ્રકાશિત થાય છે ગુજરાતી ભાષાનો કડીબદ્ધ ઇતિહાસ આપણને સુલભ થાય તેમ છે. અમદાવાદમાં ડો. ભાયાણી છે. તેમના માર્ગદર્શનનો લાભ લઈ આ ક્ષેત્રે અનેક વિદ્વાને પોતાનો સમય આપે તે ગુજરાતી ભાષાની અપૂર્વ સેવા થાય. અહીં એ યાદ આપવું જરૂરી છે કે ગુજરાતી જ એવી ભારતની ભાષા છે જેના વિકાસનો કડીબદ્ધ ઈતિહાસ તૈયાર કરી શકાય તેવી સામગ્રી ઉપલબ્ધ છે. આથી મારી તે શ્રી કુમારપાળભાઈને વિનંતી જ છે કે જ્યારે તમે આ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કર્યો જ છે તે તમારું હીર બતાવી આપે અને અન્યને પણ પ્રેરક બનો.
પ્રસ્તુતમાં ટબામાં વપરાયેલા કેટલાક શબ્દોની સૂચિ અર્થ સાથે આપવામાં આવી છે અને ઉપઘાતમાં જ્ઞાનવિમલ તથા તેમણે વાપરેલી ભાષા વિષેની ચર્ચા પણ સંપાદકે કરી છે. આમ આ સંપાદનને સુવાચ્ય બનાવવા પૂરો પ્રયત્ન કર્યો છે. તા. ૨૦-૭-૮૦
–દલસુખ માલવણિયા
