________________
શોધ-ખોળની પગદંડી પર
૫૯
આ ગાથા ‘પરમપ્પપયાસુ’ માં ઉદ્ધૃત કરેલ છે (૨-૧૨૭). ત્યાંના પાઠાંતર : તે ન્વિય થત્રા; તે નિયંતુ; વોદ્દહ-મ્મિ; તીતા ‘છન્દોનુશાસન’માં પણ (૧-૭-૬)માં, લઘુ અક્ષર પછી હૂઁ આવે ત્યારે પ્રાકૃત છન્દમાં તે ગુરુ નથી થતો તેનાં બે ઉદાહરણ આપેલાં છે. ‘વોદ્રહ-દ્રમ્મિ પડિયા', અને ‘વનય વિત્ત દ્રદિ’. આમાંથી પહેલા ઉદાહરણ ઉપરના ‘પર્યાય’-ટિપ્પણમાં પૂરાં પદ્યો આપેલાં છે. તેમાંથી ઉપર્યુક્ત ગાથાનાં પાઠાંતર ઃ તે ન્વિત્ર પંડિમ તે નયંતિ; લીલાછું' વળી ‘વોદ્રહદ્રહમ્નિ'નો અર્થ ‘પ્રામીળ-તરુળ-સમૂહ-લે એ પ્રમાણે આપ્યો છે. પરંતુ ‘વો’િ પાઠ વધુ સારો છે. બીજા પદ્યનો ‘પર્યાય’ટિપ્પણ માં આપેલો પાઠ ઘણે સ્થાને ભ્રષ્ટ છે. તેના શુદ્ધ પાઠ માટે જુઓ વા. મ. કુલકર્ણી PRAKRIT VERSES IN SANSKRIT WORKS ON POETICS ભાગ-૧માં શુદ્ધ કરેલ અપભ્રંશ ઉદાહરણોની સૂચિ, પરિશિષ્ટ ૧, ક્રમાંક-૪૧. એ પદ્ય ભોજકૃત ‘સરસ્વતીકંઠાભરણ' તથા ‘શૃંગારપ્રકાશ’ માં ઉદ્ધૃત થયેલ છે. પણ બંને સ્થલે ‘વ્રુત્તિ’ને બદલે હસ્તપ્રતોમાં ‘વૃ’િ એમ રકાર વગરનો પાઠ મળે છે. મૂળ પાઠ ‘છન્દોનુશાસન’માં સચવાયો છે.
‘શૃંગારપ્રકાશ’ પૃ. ૮૯૩ ઉપર ઉત્કૃત એક ગાથામાં પણ ‘વોદ્રદ’ શબ્દ મળે છે : ગામે વોકહ-પરમ્મિ (કુલકર્ણીનું ઉપર્યુક્ત પુસ્તક, ૨, પૃ.૪૩૭. ક્રમાંક, ૩૦) સત્ત્વ ય વેળ સત્ત્વ ય સીત્તે ૨-૧૮૪
૧૯૧.
૧૯૧. સખિયમવમૂઢો ૨-૧૬૮ ૧૯૨. सत्तावीसा १-४
૧૯૨૦ સમાળો નીવો ૪-૯ ૧૯૩. મિવું ૧-૧૧
‘ઉત્તરજ્ઝાયા-સુત્ત’, અધ્યયન ૧૫ ૧૯૪. સયં નેત્ર મુળાસિનિનં ૨-૨૦૯ ગા.૮૫૧ (ઉત્તરદલની અંતિમ ૧૫ માત્રા)
૧૯૪. સવ્વસ્ત વિસ રૂ ૩-૮૫ સર્વાંગ-સિલ્ગિરી૬ ૪-૨૨૪
૧૯૫.
૧૯૫. સહિ સિ ન્કિંગ ર્ફે ૨-૧૯૬.
ગા. ૧૦ (પ્રથમ દલ, આરંભની ૧૨ માત્રા) સાઅયં ૧-૫
૧૯૬.
૧૯૭. સાતાદળી માસા ૧-૨૧૧
૧૯૮. સિવવંતુ વોકીઓ ૨-૮૦
ગા. ૩૯૨ (ઉત્તરદલ, આરંભની ૧૨ માત્રા)
