________________
दीधितिः५
܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀
܀܀܀܀
સાથે આકાશનો સંયોગ તો છે જ. અને તે એક જ છે. આમ વૃક્ષમાં કોઈપણ અવયવમાં આકાશસંયોગનો અભાવ ન મળવાથી વૃક્ષમાં સંયોગસામાન્યાભાવ મળવાનો જ નથી.
܀
܀
܀܀
܀
܀
܀܀܀
܀܀
जागदीशी -- *संयोगस्येति*। *वृक्षत्वेति । - शाखाद्यवच्छेदेन तत्तत्संयोगसत्त्वेऽपि वृक्षत्वावच्छेदेन , कस्याश्चिदपि संयोगव्यक्तेरसत्त्वात् तदवच्छेदेनैव संयोगसामान्याभावसम्भवोऽवच्छेदकभेदेनैकत्र भावाभावयोः । समावेशादिति भावः।
܀
܀܀܀
܀܀
܀܀
܀܀܀
܀܀܀
܀܀
܀܀
܀܀
. चन्द्रशेखरीयाः गगनादेरपि संयोगो न समग्रवृक्षे एक एव । किन्तु सोऽपि शाखाद्यवच्छेदेन भिन्नः एव मन्यते । तथा *च शाखीयगगनसंयोगः शाखायामेव वर्तते, मूलीयगगनसंयोगः मृले एव वर्तते । समग्रवृक्षे एक एव गगनसंयोगो, नाभ्युपगम्यते । एवं च वृक्षे वृक्षत्वावच्छेदेन कस्यापि संयोगस्याविद्यमानत्वात् वृक्षत्वावच्छेदेन संयोगसामान्याभावो वृक्षे अस्ति इति विशेषणानुपादाने भवति अव्याप्तिः।
ચન્દ્રશેખરીયા: પ્રાચીનોઃ અમે તો એમ જ માનીએ છીએ કે કોઈપણ સંયોગ વ્યાયવૃત્તિ બની શકતો જ નથી. એટલે વૃક્ષમાં પણ ગગનસંયોગ બધે જ વ્યાપીને રહેલો છે એમ અમે માનતા નથી. પણ શાખાવચ્છિન્નગગનસંયોગ, મૂલાવચ્છિન્નગગનસંયોગાદિ એ જુદા જુદા જ છે. એટલે આખાય વૃક્ષમાં રહેલો એક જ સંયોગ તો પ્રસિદ્ધ જ ન હોવાથી વૃક્ષ–ાવચ્છેદન સંયોગસામાન્યનો અભાવ મળી જ જાય છે.
મધ્યસ્થ: આ રીતે એક જ વૃક્ષમાં સંયોગ અને સંયોગસામાન્યાભાવ શી રીતે ઘટે?
પ્રાચીનોઃ કેમ? "શાખાવચ્છેદન સંયોગ અને વૃક્ષ–ાવચ્છેદેન સંયોગાભાવ" આમ અવચ્છેદક ભેદથી એક જ વસ્તુમાં એક જ વસ્તુના ભાવાભાવ મળી શકે છે. એમાં કોઈ વિરોધ નથી.
܀܀
܀܀
܀܀
܀
܀܀܀
܀܀
܀
܀܀
܀
܀܀܀
܀
܀܀
जागदीशी -- नन्वेवं वृक्षे संयोगसामान्याभावस्य (सत्त्वे) कुतो नाध्यक्षम्? इति।
܀܀܀
܀
܀܀
܀
܀܀܀
चन्द्रशेखरीयाः ननु यदि वृक्षे संयोगसामान्याभावोऽस्ति । तदा वृक्षः संयोगसामान्याभाववान् इति प्रत्यक्षं कथं न भवति? इति चेत् ।
यन्द्रशेपरीया: मध्यस्थ: d gavi संयो।सामान्यामा छ. तो तेनु प्रत्यक्ष भ नथी यतुं? वृक्षः संयोगाभाववान्" એવી પ્રતીતિ કેમ નથી થતી?
܀܀܀
܀
܀
܀
܀
܀܀
܀܀
܀܀
। जागदीशी -- आह- *तत्र चेति । -तत्र-संयोगसामान्याभावे। *सत्त्वादिति । अस्य प्रतियोगितासम्बन्धेनेत्यादिः । तथा च संयोगसामान्याभावस्यातीन्द्रियप्रतियोगिकत्वान्नाध्यक्षमिति।
܀܀
܀܀
܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀܀
܀܀܀
܀܀
सिद्धान्तसक्षए। 6५२ 'यन्द्रशेपरीया' नामनी संस्कृत+
राती सरसटामो.90