________________
( સપ્તમપ્રકાર
सम् सः सत्
પરએપઠ
साव सतम् सताम्
साम । सत सन्
सि सथाः सत
આત્મનેપક सावहि सामहि साथाम् सध्वम् साताम् सन्त
1. દ્રિ - દુદ - તિ૬ - ૩૬ આત્મને પદમાં હોય ત્યારે ( પ્રથમ પુરુષ દ્વિવચન (B)દ્વિતીય પુરુષ એક્વચન/ બહુવચન અને © તૃતીય પુરુષ એક વચનના પ્રત્યયોમાંથી '' નો વિકલ્પ લોપ થાય. .ત. વિક ધક્ષાવર અથવા લિણિ | ધક્ષથી રિધાઃ | अदिक्षध्वम् / अधिग्ध्वम् । अधिक्षत / अदिग्ध ।
અધતન કર્મણિ ૧. તમામ ધાતુના રૂપો માત્ર ચોથા પાંચમાં અને સાતમાં પ્રકારમાં થાય.
સાતમાં પ્રકારના ધાતુ માટે સાતમો પ્રકાર . બાકીના અનિટુ ધાતુ માટે ચોથો પ્રકાર અને સેક્ધાતુ માટે પાંચમો પ્રકાર . આ બધામાં આત્માનપદ રૂપ
એ જ અદ્યતન કર્મણિ રૂપ. ૨. તૃતીય પુરુષ એક વચનમાં માત્ર ૬ પ્રત્યયો લાગે ત્યારે Aિ. ઉપાંત્ય હસ્ય સ્વરનો ગુણ થાય અને અંત્ય સ્વર તથા ઉપાંત્ય 'ગ' ની વૃદ્ધિ થાય. દા.ત. 'તુઃ આ તોહિ ! પસ્ + અપાય | અપવાદ , ચમ્ + ર નર્મ, જમ્ વમ્ આટલા ધાતુને છોડીને 'કમ્ અંતવાળા તથા વધુ, ગન્ ધાતુમાં ગુણ વૃદ્ધિ ન થાય. દા.ત. 'મ્ નું જ અમિ | નન્ + અનનિ ૫ ક્ષમ્ - અક્ષમ | [B માં કારોત અંગવાળા ધાતુમાં ઉમેરાય દા.ત. પ ક મપાય | [C દસમાં ગણમાં ગુણ વૃદ્ધિ થાય પણ ગણની નિશાની ન લાગે હા.ત. પુસ્ + ગરિ | વીર્ ક વીડિ | ૩. કેટલાક ધાતુના રૂપો. ગુન્ + અપિ / ગોપય | પૃન્ + સમર્ણિ છે કે ગાય ! 'ગજ + = મધ્ય / મ િ ન જ માનિ |
0
