________________
૧૬૦
* શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૨ ગાથાર્થ:- સર્વે પણ વસ્તુના દોષોને અને ગુણોને યથાર્થપણે જાણવું. તે શુદ્ધતા, તથા આત્મા સિવાઈના સર્વ બીજાભાવોમાં ઉદાસીન થઈને પોતાના સ્વાભાવિક શુદ્ધગુણોમાં એકાકાર થઈને જે વર્તવું તે એત્વતા, તથા વિનાશભાવવાળા અને ઉત્પત્તિભાવવાળા પદાર્થોના સ્વભાવોમાં જે કર્તાપણાનો પરિણામ છે તેને છેદવા માટે તીક્ષ્ણતા આ ત્રણે ગુણો દ્વારા હે પરમાત્મા ! તમે પોતાના આત્મસ્વભાવમાં જ, રમ્યા છો. || ૩ ||
વિવેચન - ઉપરની ગાથામાં સમજાવેલા શુદ્ધતા એત્વતા અને તીક્ષ્ણતા આ ત્રણે ગુણોના બીજા અર્થો આ ગાળામાં સમજાવે છે.
સંસારમાં રહેલી તમામ વસ્તુઓ જેવી કે ધન, વસ્ત્ર, વનિતા, શીતળતા, ઉષ્ણતા, અને વિષ આદિ સર્વે પણ વસ્તુઓના જે દોષો છે તથા જે અશુભ વર્ણાદિભાવો છે તથા વળી ગુણો અને સુખકારી જે ભાવો છે તથા શુભવર્ણાદિભાવ છે. આ બન્ને પ્રકારની વસ્તુને યથાર્થપણે લેખે લાગે તેવા તમે જાણો છો. તમે સર્વ ભાવના જાણકાર છો. ' અર્થાત્ અશુભને અશુભ જાણે, શુભને શુભપણે જાણે, જડવસ્તુને જડપણે જાણે, ચેતનવસ્તુને ચેતનપણે જાણે, આમ યથાર્થપણે સ્યાદવાદ ધર્મથી યુક્તપણે જાણે, સમ્યફભાવે જાણવું પણ કોઈમાં ન લેવાવું તે શુદ્ધતા હે પરમાત્મા ! આવી સુંદર શુદ્ધતા પણ તમારામાં જ છે.
તથા તે સઘળા પણ પદાર્થોમાં ઈષ્ટતાબુદ્ધિ અને અનિષ્ટતાબુદ્ધિ રહિતપણે સમભાવે વર્તવું. કોઈ પણ ભાવમાં અંજાઈ ન જવું તથા કોઈ પણ ભાવમાં ઉગી ન બનવું, તેને ઉદાસીનતા કહેવાય આવા પ્રકારનું ઉદાસીનપણું પ્રાપ્ત કરીને તે ભાવમાં જે આત્મા રમ્યો છે. લયલીન બન્યો છે તેના કારણે સર્વ અન્ય જીવો અને સર્વ અન્ય પુદ્ગલદ્રવ્યો પ્રત્યેનો રાગ અને દ્વેષ ત્યજીને ઉદાસીન ભાવમાં રહીને
