________________
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૧ માનવ જીવન મળવા છતાં પણ અનંત ઉપકારી, જગતહિતકારી પરમ પુરુષોત્તમ શ્રી વીતરાગ પરમાત્માનું શાસન મળવું, તેની પ્રાપ્તિ થવી તેમાં એકાકાર થવું ઇત્યાદિ ઉમદાભાવો પ્રાપ્ત થવા ઘણા જ ઘણા મુશ્કેલ છે આવા ઉપકારી ઉમદાભાવો પ્રાપ્ત થવા જો દુષ્કર છે. તો તેવા ભાવો પ્રત્યે હાર્દિક પ્રીતિ થવી તો તેનાથી પણ ઘણી જ મુશ્કેલ અને અતિશય દુર્ઘટ છે.
જૈન શાસ્ત્રોમાં ધર્મ અનુષ્ઠાનોના ચાર પ્રકાર સમજાવવામાં આવ્યા છે. (૧) પ્રીતિ અનુષ્ઠાન (૨) ભક્તિ અનુષ્ઠાન (૩) વચન અનુષ્ઠાન અને (૪) અસંગ અનુષ્ઠાન
જ્યાં અનુષ્ઠાન આચરનારા જીવને અનુષ્ઠાનો પ્રત્યે ઘણો જ આદરભાવ છે તથા તે તે ધર્માનુષ્ઠાન કરવાનો પ્રયત્નવિશેષ પણ જીવનમાં છે તથા તે અનુષ્ઠાન ઉપર દિન-પ્રતિદિન રૂચિવિશેષ વધતી જાય છે બીજાં કામો ગૌણ કરીને પણ વિવણિત ધર્માનુષ્ઠાન નિત્ય આચરે છે તેને પ્રત્યનુષ્ઠાન કહેવાય છે. | મોહના ઉદયથી સર્વે પણ જીવોને સાંસારિક ભાવો તરફ અનાદિકાળથી આવી પ્રીતિ વર્તે જ છે. તે તોડવી છે. અને આત્મસ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરાવનાર આત્મગુણોની પ્રીતિ મેળવવી છે તેનું વર્ણન કરતાં પૂજ્ય દેવચંદ્રજી મહારાજ ઋષભદેવ પરમાત્માના સ્તવનમાં કહે છે કે
પ્રથમ શ્રી કષભદેવ પરમાત્માનું સ્તવન બદષભ નિણંદશું પ્રીતડી, કિમ કીજે હો કહો ચતુર સુજાણ? પ્રભુજી જઈ અલગા વસ્યા, તિહાં કિણે નવિહો કો વચન ઉચ્ચારા
ઋષભ નિણંદશું પ્રીતડી | ૧ ||