________________
ફાગુસાહિત્ય: જૈન અને નેતર ૩૦૫
અસંપ્રજ્ઞાતપણે ‘વસંતવિલાસના અસાધારણ સૌન્દર્ય અને ગૌરવનો મહિમા કર્યો છે.
ઉપસંહાર : અહીં વસન્તશ્રીમંડિત કાવ્યસૃષ્ટિમાં લટાર મારીને આપણે જ્યાંથી નિસર્ગશ્રીમાં પ્રવેશ કર્યો હતો ત્યાં પાછા આવી રહ્યા. વચ્ચે ક્યાંક બકુલોનો પરિમલ આપણે માણ્યો, ક્યાંક પાટલપુષ્પોની સમૃદ્ધિ આપણે જોઈ, ક્યાંક કેતકી અને ચંપકની આકર્ષક સુવાસે આપણને રોકી રાખ્યા, કામીજનોના વિશ્રામસ્થાન સમા આ કાવ્યોપવનમાં કદંબડાળે બાંધેલા ઝૂલાઓ ઉપર હીંચતી પ્રણયીજનોની બેલડીઓ જોઈ; એમના જલવિહાર માટેની મનોહર વાપિકાઓ નિહાળી; યુગલોની વિશ્રખ્ખકેલી માટેનાં મધુમાલતીથી આચ્છાદિત રમણીય કદલીગૃહો ઉપર દૃષ્ટિ નાંખી, દૂર દૂર વસેલા મુનિજનોના આશ્રમોને આઘેથી નિહાળ્યા અને એમની આસપાસના સુંદરપ્રશાન્ત વાતાવરણનો અનુભવ કર્યો. અને છેલ્લે એથી યે આઘે, પ્રાન્તસીમા ઉપર, આ કામ્યવનને છેક છેડે આવેલા મહાજનોના મહાલયો નીરખ્યા.
આ સમગ્ર વિહારયાત્રાનાં સ્મરણો આપણા મનને પુનઃ પુનઃ વસન્તશ્રીથી સભર એ વનનિવાસ તરફ ખેંચ્યાં કરે તો તે એ સુન્દર સ્થળોના નિર્માતાઓને અભીષ્ટ જ હશે.
સંદર્ભનોંધ : ૧. સરખાવો : “જૂ મદુછો , આચાર્ય હેમચન્દ્રવિરચિત રેશીનામાની
સરખાવો : રમેવઉ. ખેલા નાચઇ ચૈત્રમાસિ ગિહિ ગાવેવી: - જિનપદ્રસૂરિકત “યૂલિભદ્ર ફાગુ', કડી ૨૭ મલહારિહિ રાયસિહરસૂરિકિઉ ફગુ રમજઈ -રાજશેખરસૂરિકૃતિ નેમિનાથ ફાગુ', કડી ૨૭ ભંભરોલિય બાલ રંગ નવ ફાગ રમત -કૃષ્ણર્ષીય જયસિંહસૂરિકત પહેલો નેમિનાથ ફાગુ, કડી ૫. લાજ વિલોપિય ગોપિય, રોપિય દઢ અનુરાગ રસભરિ પ્રયતમુ રેલઈ, વેલઈ ખેલઈ ફાગુ.” -કૃષ્ણર્ષીય જયસિંહસૂરિકત બીજો નેમિનાથ ફાગુ', કડી ૧૨.
અહે સમુધરૂ ભણઈ સોઘવણઉ, ફાગ ખેલી સવિ વાર'.
--સમુધર કૃત “શ્રી નેમિનાથ ફાગુ', કડી ૧૪ ૩. સરખાવો : શ્રી અક્ષયચંદ્ર શર્મા, સિરિ ધૂલિભદ્ર ફાગુ – પર્યાલોચન',
