________________
-
આ ચાર પ્રકાર
પુરૂષ ને સ્ત્રીનાં હાસ્યનાં, રૂપનાં, શૃંગારનાં, વિષયરસનાં વખાણ કર્યાં. રાજકથા - રાજ્ય સંબંધી કથા, દેશકથા - દેશ સંબંધી કથા, ભક્તકથા - ભોજન સંબંધી કથા અને સ્ત્રીકથા સ્ત્રી સંબંધી કથા, આ ચાર વિકથાઓ કર્મબંધ કરાવે તેવી ગણાય છે, તે કરી. પારકી તાંત એટલે હલકી વાત કરી તેમજ પૈશુન્યપણું એટલે ચાડિયાપણું કર્યું. આર્ત્ત ને રૌદ્રધ્યાન ધ્યાયાં તે દરેક ધ્યાનના ચાર ચાર પ્રકાર છે. ૧. ઇષ્ટવિયોગ, ૨. અનિષ્ટ સંયોગ, ૩. રોગચિંતા અને ૪. નિદાનકરણ - આગામી ભવે સુખપ્રાપ્તિ માટે નિયાણું કરવું તે, – આ ચાર પ્રકાર આર્તધ્યાનના છે. ૧. હિંસાનુબંધી, ૨. અસત્યાનુબંધી, ૩. સ્તેયાનુબંધી અને ૪. સંરક્ષણાનુબંધી રૌદ્રધ્યાનના છે. આ બંને દુર્ધ્યાન છે અને તિર્યંચ તથા નરકગતિમાં લઈ જનારાં છે તેથી તે વર્જ્ય છે. આનો વિસ્તાર પણ અર્થદીપિકા વિગેરેથી જાણવો. ખાંડાં - તલવાર, કટાર - નાની હોય છે, કોશ - જમીન ખોદનાર, કુહાડા - કાષ્ટાદિ વાહનો, ઉખળ – ખાંડણીઓ, મુશળ - ફાડનાર, ૨થ સાંબેલું, અગ્નિ, ઘંટી, નિશાહ - દાળ વિગેરે વાટવાનું પથ્થરનું સાધન (છીપર) અને દાતરડાં વિગેરે અધિકરણો તૈયાર રાખી દાક્ષિણ્યતાથી માગ્યાં આપ્યાં. પાપોપદેશ - પાપકાર્ય કરવાનો - ખેતર ખેડવાનો, મકાન બંધાવવાનો, ફરી પરણવાનો, મુસાફરી કરવાનો – વિગેરે ઉપદેશ આપ્યો. આઠમ-ચૌદશ વિગેરે તિથિઓએ આરંભ કરવાના નિયમ
-
-
૮૨
-