________________
પુત્રાદિને નામે ચડાવી દીધા. આમ કરવાથી વ્રતમાં દૂષણ લાગે છે તેનો વિચાર ન કર્યો. પરિગ્રહનું પરિમાણ કર્યું જ નહીં, કદી કર્યું તો પછી તેની નોંધ દર છ-છ મહિને વાંચીને સંભારવું જોઈએ, તેમ કર્યું નહીં. વધારાની રકમ વ્યાપારમાં ન રાખતાં અલાયદી મૂકી રાખીને વ્રતની શુદ્ધિ માની. તેને અંગે કરેલા નિયમો સંભાર્યા નહીં.
ઉપરની હકીકત મુખ્યત્વે ધન ને રૂપા-સોના માટે લખેલ છે. ધાન્યના મુડા વિગેરેની સંખ્યાનું પરિમાણ કરેલ હોય તો નાના ભાંગી મોટા બંધાવ્યા, બે ઘરનું એક ઘર કર્યું, બે ખેતર વચ્ચેની વાડ કાઢી નાખી એક ખેતર કર્યું - એમ સંખ્યા સરખી કરી. ઠામની સંખ્યા સરખી કરવા માટે મોટાં કામ કરાવ્યાં. આ રીતે સંખ્યાની સરખાઈ કરીને દોષ લગાડ્યા તે અતિચાર સમજવા. દ્વિપદમાં દાસ-દાસીની ફરજનું કામ કરનાર વધ્યા તે ન ગણ્યા. ઢોરમાં વાછડા-વાછડી વિગેરે પરિવાર વધ્યો તે ન ગણ્યો ને દૂષણ લગાડ્યું.
આ પ્રમાણે પાંચમા પરિગ્રહ પરિમાણવ્રત સંબંધી પાંચ અતિચારમાંથી જે કોઈ અતિચાર લાગ્યો હોય તેનું દુષ્કૃત્ય મિથ્યા થાઓ. આ વ્રતમાં સ્થૂલ શબ્દ વાપરવાની જરૂર નથી કારણ કે મુનિને સર્વથા ત્યાગ હોય છે અને શ્રાવક પોતાની ઈચ્છા અથવા સ્થિતિ પ્રમાણે પરિમાણ બાંધી નિયમ લે છે તેથી તેમાં સ્કૂલપણું આવી જ જાય છે.
૬૫
