________________
વસ્તુ ઓછી કિંમતે મળવાથી ખરીદ કરી. એક ચોરને કે તેના સમૂહને સંબળ એટલે ભાતું આપ્યું - દ્રવ્ય વિગેરેની મદદ કરી. તેને માટે અમુક જગ્યાએ મળવાનો - ત્યાં ચોરાઉ વસ્તુ લાવવાનો સંકેત કર્યો અને તેની વસ્તુ પોતે આપેલા સંબળના બદલામાં ઓછી કિંમતે લીધી. રાજ્યવિરુદ્ધ વ્યાપારાદિ કર્યા. રાજ્યે મનાઈ કરેલ વસ્તુઓ (રૂપું, ખાંડ, કાપડ વિગેરે) છાની રીતે દાણચોરી કરીને લાવ્યાં ને વેચાણ કર્યું અથવા વાપર્યું. નવી ને જૂની, સરસ ને વિરસ, સજીવ ને નિર્જીવ - જીવ વિનાની વસ્તુનો ભેળ-સંભેળ કરી નવી ને સરસ વસ્તુના ભાવમાં વેચી. ખોટાં કાટલાં, તોલાં, માપાં, માન લેવાદેવાનાં જુદાં રાખીને વધારે તોલ-માપથી વસ્તુ લીધી ને ઓછા તોલ-માપથી વેચી. અહીં તોલાં તે શેર, બશેર, કિલો વિગેરે, માપ તે માણું, પાલી, પવાલા વિગેરે અને માન તે હાથ, ગજ, ફૂટ વિગેરે સમજવું. કોઈને લેખામાં (હિસાબમાં) ઠગ્યો. કોઈ વસ્તુના - મકાન વિગેરેના સાટામાં વચ્ચે લાંચ લીધી. ખોટો ક્લેશ ઊભો કર્યો - વિશ્વાસી મનુષ્યનો વિશ્વાસઘાત કર્યો. પરને - અન્યને અનેક રીતે વંચ્યા - ઠગ્યા. કાંટા વિગેરેનાં બે પાસાં ખોટાં બનાવ્યા, ડાંડી ચડાવી, લહેકો કરીને તોલમાપમાં ઓછું દીધું. સાચાં તોલ-માપને પણ ખોટાં કર્યા. માતા, પિતા, પુત્ર, મિત્ર, કલત્ર તે સ્ત્રી વિગેરેને ઠગીને કોઈકને કાંઈ વસ્તુ આપી દીધી. પોતે જ જુદી ગાંઠ કરી. કોઈની થાપણ ઓળવી. (આવો બીજા વ્રતમાં અતિચાર છે,
-
૫૪
