________________
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર
આજના વાર્તાલાપમાં સમય ક્યાં પતી ગયો તેની પણ સમજ પડી નહિ. પછી પ્રતિહારીએ સમયનું નિવેદન કરવાથી રાજાએ સભા વિસર્જન કરી. એ ચિત્રપટના ધ્યાનમાં રાજાને સભા વિસર્જન થયા પછી પણ ક્યાંય ચેન પડ્યું નહિ. શંખરાજાએ સ્નાન કર્યું, સેવાપૂજા કરી, ભોજન કર્યું પણ એનું ચિત્ત હતું કલાવતીના સૌંદર્યમાં ! અને પેલી દિવ્ય મનોહર છબીમાં. રાજાને રાત્રે નિંદ્રા પણ આવતી નથી.
૨ કલાવતી જ !
દત્તકુમારે કલાવતીનું ચિત્રપટ રાજાને બતાવ્યા પછી બે દિવસના વ્હાણા વહી ગયા. શંખરાજાને ચેન પડતું નથી. ખાન, પાન કે વિદ્વાનોની ગોષ્ટિમાં પણ રાજાને આનંદ આવતો નથી. તેના હૃદયનો ગમ ભૂલાવવા માટે અને મનને બીજી દિશામાં વાળવા માટે અનેક પ્રયત્નો થતા હતા છતાં રાજા એ ચિત્રપટની બાળાને ભૂલી શકતા નથી. બાળાના દર્શન માટે આકુળવ્યાકુળ થઈ જાય છે. પણ એમ કંઈ ઉતાવળે આંબા પાકે?
પ્રાતઃકાળે રાજા રાજસભામાં બેઠો હતો, મંત્રીઓ અનેક પ્રકારની વિનોદ વાણીથી રાજાને પ્રસન્ન કરવાનો પ્રયત્ન કરી રહ્યા હતા. તે દરમિયાના રાજાના ચરપુરુષોમાંનો એક પુરુષ રાજસભામાં ધસી આવ્યો તેના ધબકારા વધેલા હતા. શ્વાસોશ્વાસ પણ પરાણે લઈ શકતો હતો. રાજાને નમસ્કાર કરીને બોલ્યો, “હે રાજન ! કોઈક રાજા સકળ સૈન્યને લઈને આપણા નગર તરફ ધસી આવે છે. શાસ્ત્રાસથી સજ્જ તેના અનેક ઘોડેસવારો આપણી રૈયતને રંજાડતા ન જાણે કે શું કરવા માંગે છે? આપને જે યોગ્ય લાગે તે નિર્ણય લો.
ચર પુરુષની વાત સાંભળી રાજા અને મંત્રીઓ અજાયબી પામી ગયા. તેમને થયું કે કોઈની પણ સાથે તેમને વેરવિરોધ નથી પછી કયો દુશ્મન અત્યારે સુતેલા સિંહને જગાડીને પોતે મરવા તૈયાર થયો છે? શંખરાજે ચર પુરુષને વિદાય કર્યો. રણભેરી વગડાવી રાજસભા વિસર્જન કરી. રણભેરી
