________________
ii6
શ્રી પૃથ્વીચંદ્ર - અને ગુણસાગરનું સરલ - ચરિત્ર સ્વરૂપને જોઈને વ્યાકુળ થઈ ગયો. તરજ પાણી અને પવનથી એને સાવધ કર્યો. અને કહ્યું, “તને ધન્ય છે. તું દુઃખમાં પણ જિનેશ્વર ભગવાનને યાદ કરે છે. મેં તારી આશાતના કરી છે. મને માફ કર.” રત્નશિખના વચનથી શાંત થયેલો વિદ્યાધર બોલ્યો, “હે રાજન! તમારો કોઈ દોષ નથી. મેં જેવું કર્મ કર્યું તેવું ફળ મને પ્રાપ્ત થયું.” એમ કહી વિદ્યારે પોતાની કથા કહી.
: વિધાધરોનું ઐશ્વર્ય : - “આ વૈતાઢય પર્વત પર ચક્રપુર નામના નગરના અધિપતિ સુવેગ નામનો હું વિદ્યાધર છું. સુરવેગ મારો ભાણેજ થતો હોવાથી તેનો પક્ષપાત કરી શશિવેગ વિદ્યાધરને એના પિતાએ રાજય આપેલું હોવા છતાં એને રાજ્ય પરથી દૂર કરી મેં ભાણેજ ને રાજ્ય અપાવ્યું. હાલમાં મેં સાંભળ્યું કે શશિવેગ મારા ભાણેજ પાસેથી રાજ્ય ગ્રહણ કરવા ઇચ્છે છે ત્યારે તમને મારવાની ઇચ્છાએ ગજનું સ્વરૂપ ધરી તમારા ઉદ્યાનમાં આવ્યો પણ તમે દયાળુએ શિક્ષા કરીને પણ મને પ્રતિબોધ પમાડ્યો. કારણકે વૈધે આપેલું કડવું ઔષધ પણ ગુણકારી થાય છે. આ વિષમય સંસારને જાણ્યા પછી ડાહ્યો પુરુષ તેની જાળમાં ફસાતો નથી. હું પણ સંયમની અભિલાષાવાળો હોવાથી મારા રાજ્યને પણ તમે અંગીકાર કરો જેથી હું સંયમ લઈ શકું. એટલામાં સુવેગ રાજાના અનેક વિદ્યાધર સુભટો આવી પહોંચ્યા. શશિવેગ પણ પોતાના સૈન્ય સાથે આવી પહોંચ્યા. ભીષણ યુદ્ધના બદલે અહીં તો શાંતિ હતી. સંયમનો અભિલાષી ફરીથી રત્નશિખાને કહેવા માંડ્યો, “હે ધર્મબંધુ ! રાજય ગ્રહણ કરીને મને સંયમ લેવામાં વિઘ્ન ના કર.”
સુવેગને શાંત કરતા રત્નશિખ અને શશિવેગ બોલ્યા, “તમને ધન્ય છે કે આવું વિદ્યાધરોના ઐશ્વર્યવાળુ સામ્રાજ્ય તૃણની (તણખલુ) માફક છોડવા તૈયાર થયા છે. પણ હાલમાં તમારું સામ્રાજય ભોગવી. સમય આવે સંયમ લેજો કારણ કે યૌવનવયમાં ઈન્દ્રિય નિગ્રહ દુર્જય છે. ચંચળ મનના લીધે ક્યાંક વ્રતનો ભંગ થઈ જાય તો મહા અનર્થ થાય.” રત્નશિખે અનેક રીતે
