________________
એક અનુશીલન
નિશ્ચિત છે, તે ચક્રવર્તી એનું પણ નિશ્ચિત હશે. શાસ્ત્રોમાં તે ઉલ્લેખ એટલા માટે નથી મળતું કે કેને-કેને ઉલ્લેખ કરીએ. તીર્થકરેને ઉલ્લેખ કરીને સામાન્યપણે એ બતાવી દીધું કે બધું ય નિશ્ચિત છે. એ જ જાણવું જરૂર પણ છે. એ જાણવું કાંઈ જરૂરી નથી કે કોનું શું થશે? જે બધાનું ભવિષ્ય બતાવવામાં આવે તે યાદ પણ કેનું-કેનું રહે? દરેકને બીજાનું ભવિષ્ય જાણવામાં રુચિ પણ શી હોય? બધા પિત–પિતાનું જ જાણવા ઈચ્છે છે.
ભલે તીર્થકર અને ચકવતી નહિ, તે પુણ્ય કરીને સ્વર્ગ જ ચાલ્યા જઈશું. પણ ત્યાં ય સ્થાન ખાલી હશે, ત્યારે જશે ને? ત્યાં અકાળ મૃત્યુ તે થતું નથી. જો કે ઈ દેવ કે ઈન્દ્ર તરતમાં જ સ્વર્ગે ગયા હશે, તે પછી જ્યાં સુધી તેનું આયુષ્ય પૂરું ન થઈ જાય ત્યાં સુધી તે પદને યંગ્ય પુણ્ય કેઈ અન્ય જીવ બાંધી શકે નહિ અને તેમનું આયુષ્ય તે સાગરનું હોય છે. સ્વર્ગની તે શી વાત, સ્થાન ખાલી થયા વિના તે નરકમાં પણ જગ્યા મળવાની નથી. આપનું જ્યાંનું સ્થાન સુરક્ષિત (રિઝર્વેશન) હશે, ત્યારે જ સર્વત્ર સ્થાન મળશે.
જિનવાણીના ઉલ્લેખાનુસાર તે વાત એવી જ છે. એ વાત અલગ છે કે આપ જિનવાણને જ ન માને. પણ એનાથી ય છૂટકારો નહિ મળે. કારણ કે પછી તે આપને ઘણું બધું માનવાનું છોડવું પડશે. પછી ન આપ આદિનાથને માની શકશે, ન મહાવીરને, વીસ તીર્થકર અને બાર ચક્રવતીને પણ માનવાનું સંભવિત નહિ બને, કારણ કે આ બધું આપે આગમમાંથી વાંચીને તે માન્યું છે. જ્યાં આગમ જ સત્ય ન રહ્યા તે પછી બધું જ સાફ છે.
આપે કલ્પના પણ કરી છે કે આપે આગમના આધારે શું-શું માની રાખ્યું છે? જરા વિચાર કરીને જે તે પત્તો લાગશે કે પછી સ્વર્ગ-નરક બધું અપ! એટલું જ માત્ર રહી જશે જે કાંઈ સામે દેખાઈ રહ્યું છે.
