________________
શ્વેતકેતુ ગુરુકુળમાં આવ્યો. ઋષિને નવાઈ લાગી. હમણાં તો ઘરે ગયો છે ને, પાછો આવી ગયો ! પૂછ્યું : કેમ ?
શ્વેતકેતુ કહે : જે એકને જાણીએ તો જ બધું જાણેલું સાર્થક કહેવાય એ એકને જાણવાનું પિતાજીએ કહ્યું છે.
ઋષિ પ્રસન્ન થયા. ચાલો, આ એક તો આત્મવિદ્યાને પામવાની ઝંખના વાળો થયો ! તેમણે કહ્યું : આશ્રમનાં ઘેટાં-બકરાંને લઈને તું આપણી આ નદીને કાંઠે, કાંઠે એના મૂળ તરફ જા. એનું મૂળ એક પર્વત છે. તું ત્યાં જા. ત્યાં ઘેટાં-બકરાંને ચરાવજે. તું પણ ફળ-ફળાદિ ખાજે. ત્યાં કોઈ માણસ તને નહિ મળે. બે-ચાર મહિના તારે ત્યાં રહેવાનું છે. જૂનું જે તું ભણેલ તું છે એનું પુનરાવર્તન પણ કરવાનું નથી. આ રીતે તું રહેજે. યોગ્ય સમયે તને મારી પાસે બોલાવી, તને આત્મવિદ્યાના પાઠો હું આપીશ.
છ મહિના પછી ગુરુ શ્વેતકેતુને બોલાવે છે. એ આવે છે ત્યારે પરમાત્મદશાનું વર્ણન એની આગળ કરે છે ઃ પરમતત્ત્વ આનંદ, જ્ઞાન વગેરેથી કેવી રીતે પરિપૂર્ણ છે.
પરમતત્ત્વની વાતો કર્યા પછી ઋષિ શ્વેતકેતુને કહે છે : તત્ ત્વમસિ શ્વેતતો ! હે શ્વેતકેતુ ! તે પરમતત્ત્વ તે જ તું છે.
અને શ્વેતકેતુ આત્મવિદ્યાને પામી ગયો.
આ પૃષ્ઠભૂ પર કડીનો સ્વાધ્યાય કરીએ ઃ ‘ઈન્દ્રિયવૃત્તિ નિરોધ કરી, જો ખિનુ ગલિત-વિભાવ; દેખે અંતર-આતમા, સો પ૨માતમભાવ.'
સમાધિ શતક
/**
