________________
ઈલિકાભ્રમરી ન્યાય.
ઈયળને તમે ચાલતાં જોઈ હશે. શરીરના આગળના ભાગને પા-અર્ધો ઈંચ આગળ સરકાવી, સ્થિર કરી, પાછળના ભાગને તે આગળ સરકાવે છે. ફરી આગળના સ્થાન પર સ્થિરતા, પાછળના ભાગને આગળ લાવી દેવો.
પ્રારંભિક સાધકની સાધના આ રીતની હશે. જે ગુણસ્થાનનો અભ્યાસ ચાલી રહ્યો છે; – ક્ષમાનો યા આસક્તિવિજયનો – તેમાં સહેજ આગળ વધી, ત્યાં સ્થિરતા પ્રાપ્ત કરી લે. ફરી સહેજ આગળ વધે.
ભ્રમર-ગતિ સાવ જુદી પડી જશે. ભમરો જેમ ઝડપથી ઊડી શકે તેમ સાધક તે તે ગુણો પ્રતિ ઊડી શકશે / દોડી શકશે. ભ્રમર અલગ અલગ ફૂલો પર રસ ચૂસવા અહીંથી તહીં દોડે છે; આ પ્રતીક અહીં કેવું હૂબહૂ બેસી શકે. ચાર-પાંચ ગુણોનો અભ્યાસ ચાલુ છે, હમણાં એને દોહરાવવો છે.
સ્વાધ્યાય ચાલુ હશે અને જ્ઞાનરસ પીવાતો હશે. દહેરાસરે જવાયું; દર્શન૨સની ભરમાર. ક્રિયાઓ કરતી વખતે, સામાચારીપાલન કરતી વખતે ચારિત્રાનન્દ.
સાધનાની ઈલિકાગતિ ભ્રમરગતિમાં ફેરવાય અને સ્વગુણોનો અભ્યાસ ઝડપથી થાય, તેમ સ્વસત્તા ભણી ઝડપથી જવાય. પ્રશમરતિ પ્રકરણ યાદ આવે : ‘સ્વમુળાભ્યાસરતમતે:, પરવૃત્તાન્તાધમૂધિરસ્ય...' સ્વગુણોના અભ્યાસમાં જેની બુદ્ધિ ઓતપ્રોત થઈ છે એવો સાધક બીજાઓની વાતો જોવા માટે અંધ, કહેવા માટે મૂંગો અને સાંભળવા માટે બહેરો હોય છે.
સમાધિ શતક
|*
૪૮
