________________
આત્મરુચિતાને ઉદ્દીપ્ત કરવા માટેની વિધિ કઈ ? રુચિ-વૈરાગ્ય, રુચિ- વૈરાગ્ય, રુચિ-વૈરાગ્ય... આ ક્રમ છે.
આત્મગુણો પરની રુચિ વૈરાગ્યને – ૫૨ પ્રત્યેની અનાસ્થાને જગવે છે. એથી રુચિ વધુ સક્રિય બને છે. એથી ફરી વૈરાગ્ય.
આનંદ ગુણનો આંશિક રસાસ્વાદ મળવાથી તે ગુણ પર રુચિ જન્મી. હવે રતિ અને અતિના ઝૂલે ઝૂલવાનું મન કેમ થશે ? અને એ ચકરાવામાંથી અલગ થતાં આનંદ ગુણની રુચિ તીવ્ર બનશે જ ને !
આત્મરુચિતા આત્માલયિતામાં ફેરવાશે. સાધક ક્યાં રહે ? ન ઘરમાં, ન દેહમાં. તે તો હોય સ્વમાં - આત્માલયી. આત્મા જ જેનું ઘર છે એવું વ્યક્તિત્વ.
‘સમાધિશતક’ ની એક કડી યાદ આવે :
વાસ નગ૨ વન કે વિષે, માને દુવિધ અબુધ; આતમદર્શીકું વસતિ, કેવલ આતમ શુધ...(૬૨)
ન તો સાધક નગ૨માં છે, ન તો એ વનમાં છે; એ તો છે સ્વમાં.
આત્મામાં નિવાસ કરવો તે આત્માલયિતા. બીજું ચરણ.
શરીર તો છે ભાડાનું ઘર. મઝાની પંક્તિઓ છે ઃ ‘જિંદગી એક કિરાયે કા ઘર હૈ, એક દિન તો બદલના પડેગા; મૌત જબ તુમ કો આવાજ દેગી,
સમાધિ શતક
ין
૧૫
