________________
જ એક ઝરણું ચાલી રહ્યું છે. હવે તમે વહો છો પ્રશમગુણના અનુભવનની ધારામાં.
તત્ત્વાર્થ સૂત્ર મોક્ષમાર્ગને બતાવતાં કહે છે : ‘સમ્ય વર્શનજ્ઞાનવારિત્રાળિ મોક્ષમાર્ગ....' આ જ વાત સમાધિશતકે આ રીતે કહી : ‘કેવળ આતમ-બોધ હૈ, પરમારથ શિવપંથ...' સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યક્ ચારિત્રની અનુભૂતિ (નિજગુણાનુભૂતિ) તે નૈશ્ચયિક મોક્ષમાર્ગ.
સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન. વસ્તુને, આત્માદિતત્ત્વને યથાસ્થિતપણે જોવું, જાણવું તે સમ્યગ્દર્શન અને સમ્યજ્ઞાન. બહુ જ મઝાની વાત, આ સન્દર્ભે પૂજ્યપાદ દેવચન્દ્રજી મહારાજે પરમતારક શ્રી અભિનન્દન પ્રભુની સ્તવનામાં છેડી છે : ‘દ્રવ્યે દ્રવ્ય મિલે નહિ, ભાવે તે અન્ય અવ્યાપ્ત..'
એક દ્રવ્ય - આત્મદ્રવ્ય, અન્ય દ્રવ્ય – પુદ્ગલ સાથે મળતું નથી. કેટલી મઝાની વાત ! આ પંક્તિ ભીતર ઊતરી રહે એ જ તો દેહાધ્યાસમુક્તિ ને ! શરીર તે હું નહિ. હું શુદ્ધ આત્મદ્રવ્ય. ભેદાનુભૂતિ થઈ ૨હે.
પૂ. હર્ષવર્ધન ઉપાધ્યાયજી ‘અધ્યાત્મબિન્દુ’માં કહે છે : જેટલા આત્માઓ મુક્તિને પામ્યા, તેમાં ભેદજ્ઞાનાભ્યાસ એ જ બીજ છે. (૧)
(१) ये यावन्तो ध्वस्तबन्धा अभूवन्, भेदज्ञानाभ्यास एवात्र बीजम् ।
अध्यात्मबिन्दु,
સમાધિ શતક
ין
૧૨
