________________
આ નિર્વિકલ્પ અનુભવ એ જ છે તુરીયા. ઉજાગર.
સ્વપ્ન, સુષુપ્તિ અને જાગૃતિને પેલે પાર છે ઉજાગર. આમ ઉજાગર અવસ્થા તેરમે ગુણઠાણે હોય છે. પણ એનું નાનકડું સંસ્કરણ સાધક પાસે હોઈ શકે.
સ્વપ્નાવસ્થા અને જાગરણ અવસ્થા બેઉ એ રીતે સમાન છે કે બેઉમાં વિકલ્પોનું ઘોડાપૂર ચાલી રહ્યું હોય છે. સુષુપ્તિ/નિદ્રામાં હોશ નથી હોતો.(૨) તો, સામે ઉજાગરની નાનકડી આવૃત્તિમાં હશે નિર્વિકલ્પતાની પૃષ્ઠભૂ પરની સ્વગુણસ્થિતિ અથવા સ્વરૂપસ્થિતિ.
આ અવસ્થાની અનુભૂતિ વિના સ્વરૂપ દશાને કેમ અનુભવી શકાય ? નિર્વિકલ્પ અનુભૂતિ દ્વારા નિર્વિકલ્પ બ્રહ્મનો અનુભવ.
ભક્તનું અશ્રુપૂર પણ ભક્તને ૫૨માત્મસ્વરૂપના દર્શન ભણી લઈ જાય છે. પ્રભુનું દર્શન થયું : ભીની, ભીની આંખે... પ્રભુના અસ્તિત્વ પર લહેરાતો પ્રશમરસ ભીની આંખો વડે જોવાયો...
દર્શન જ્યારે સ્પર્શનના પડાવને ઓળંગીને નિમજ્જન-અનુભૂતિના પડાવે પહોંચે છે ત્યારે પણ નિર્દેન્દ્ર બ્રહ્મની અનુભૂતિ થાય છે.
ભક્ત પ્રભુમાં ઓગળીને, ડૂબીને પ્રભુગુણની સાથે લયાત્મક સંબંધ
સ્થાપે છે.
(૨)
न सुषुप्तिरमोहत्वाद्, नापि च स्वापजागरौ ।
कल्पनाशिल्पविश्रान्ते - स्तुर्यैवानुभवो दशा ।
- જ્ઞાનસાર
સમાધિ શતક ૧૩૫