________________ 15 પ્રકરણ-૧ : અનુકૂળ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ બની જતા નથી. શાસ્ત્રવચનો જેમાં સાક્ષી પૂરતા હોય અને શાસ્ત્રજ્ઞાતા એવા ગીતાર્થસંવિગ્ન મહાપુરુષો જેને શાસ્ત્રાધારે પ્રમાણભૂત જણાવતા હોય, તે જ માન્યતાઓ આદિ પ્રમાણભૂત છે અને તેથી આદરણીય છે. આથી જગતમાં ચાલતા કોઈપણ વિકલ્પો આદિને શાસ્ત્રરૂપી એરણ ઉપર કસોટી માટે મૂકવા પડે અને એમાંથી ઉત્તીર્ણ થાય તો જ તે વિકલ્પો આદિ આપણા માટે ઉપાદેય બને છે. એ વિકલ્પો-માન્યતાઓ - સામાચારીઓ, રાકેશભાઈની હોય ! કે શ્રીમદ્ રામચંદ્રની હોય! કે દાદા ભગવાનની હોય ! કે કાનજીસ્વામીની હોય ! કે આર્યા ચંદનાની હોય ! કે રજનીશની હોય ! કે મૈત્રી-સમતાના પોપટપાઠ કરનારાની હોય ! કે એકતાવાદીઓની હોય ! કે આવા કોઈપણ વિકલ્પો-માન્યતાઓ-કુલાચારો-સામાચારીઓ જગતમાં પ્રવર્તેલા હોય, તે સર્વેનો શાસ્ત્રાધારે નિર્ણય કર્યા વિના અનુકરણ કરવું નહિ. ઘણીવાર મનમાં પણ નવા વિકલ્પો ઉભા થતા હોય છે અથવા તો મિથ્યામતિઓના પરિચયના કારણે એમની મિથ્યા માન્યતાઓની છાયા હૈયામાં અંકિત થયેલી હોય તો પણ મિથ્યા વિકલ્પો પેદા થતા હોય છે. આવા સમયે પણ શાસ્ત્રની એરણ ઉપર એની કસોટી કર્યા વિના, એનો અમલ કરવામાં આવશે, તો આત્મા મોક્ષમાર્ગથી દૂર-સુદૂર ફેંકાઈ જશે. આ અંગે નંદમણીયાર શ્રાવકનું દૃષ્ટાંત ખૂબ વિચારણીય છે. પ્રશ્નઃ આગમની વ્યાખ્યા શું છે? ઉત્તર : માdવનમ્ મા મમ્ા આપ્તપુરુષના વચનને આગમ કહેવાય છે. આગમમાં મોક્ષમાર્ગના સાધક-બાધક તત્ત્વોની વિચારણા કરેલી હોય છે. પ્રશ્નઃ આમ કોને કહેવાય? ઉત્તર : સાપ્ત રાષમહાદ્વીનાં કોષાઈIIમલૈિંતિપ્રક્ષયાતું, જ વાત વ ! (આચારાંગ સૂત્ર, ટીકા) અર્થ: રાગ-દ્વેષ-મોહ આદિ દોષોના આત્યન્તિક ક્ષયથી આતત્વ