________________ 242 ભાવનામૃત-II : અનુકૂળ મધ્યસ્થભાવ-પ્રતિકૂળ મધ્યસ્થભાવ ટકાની વાત છે. પરંતુ તમારી કરણી-કથનીથી તેઓ ખોટા ઠરશે એનું શું ? તમે જ તમારા પૂ.વડીલોને ખોટા ઠેરવશો ? - સાતમા નંબરે.. અન્ય વિષયોમાં વિસ્તૃત ચર્ચા-વિચારણા કરીને તત્ત્વનિશ્ચય માટે પુરુષાર્થ કરનારા, તિથિના વિષયમાં એને નજર અંદાજ કરે, એટલે એ શંકાના દાયરામાં પણ આવશે અને શ્રોતાઓઆશ્રિતોની એમના પ્રત્યેની શ્રદ્ધા તૂટશે. આથી ખોટા અપપ્રચારોથી ભ્રમિત ન થવું. - અહીં તિથિના પ્રશ્નની સંક્ષિપ્તમાં વિચારણા કરી છે. વિશેષથી વિચારણા અમારા “તિથિનિર્ણય સિદ્ધાંત કે સામાચારી ?" - આ પુસ્તકમાં કરવામાં આવી છે. જિજ્ઞાસુઓએ ત્યાંથી જોવા ભલામણ. પ્રશ્ન-૫૪ શાસ્ત્રકારોએ બતાવેલા શાસ્ત્રના મહિમાને અને શાસ્ત્રપરતંત્રતાની અનિવાર્યતા તો અમે પ્રારંભમાં જાણી પરંતુ આજે અમુક સ્થળે એવું કહેવાય છે કે - શાસ્ત્ર તો દ્રવ્યદ્ભુત છે અને આચાર્ય ભગવંત તે ભાવઠુત છે. દ્રવ્યશ્રુત કરતાં ભાવશ્રુતની મહત્તા છે. આથી શાસ્ત્ર શું કહે છે, તે મહત્ત્વનું નથી. પરંતુ આચાર્ય ભગવંત શું કહે છે, તે મહત્ત્વનું છે. એટલે આચાર્ય ભગવંત જે કહે તે સાચું. ભલે તે શાસ્ત્રની વિરુદ્ધ હોય ! - તો આવું કહેવું તે યોગ્ય છે ? ઉત્તર : લેશમાત્ર યોગ્ય નથી. - પ્રથમ નંબરે... શાસ્ત્ર દ્રવ્યશ્રત છે અને આચાર્ય ભાવકૃત છે - એ વાત સાચી. પરંતુ શાસ્ત્રને પરતંત્ર (શાસ્ત્રને આંખ સામે રાખીને વર્તનારા-બોલનારા) આચાર્ય ભગવંત જ ભાવશ્રત છે, એ યાદ રાખવાની જરૂર છે. “સાધવ: શાસ્ત્રક્ષs:' - સાધુની આંખ શાસ્ત્ર છે - આ શાસ્ત્રોક્ત પણ એ જ વાતની ગવાહી પૂરે છે. - બીજા નંબરે. શાસ્ત્રવિરુદ્ધ સિદ્ધાંત અને શાસ્ત્રનિરપેક્ષ સામાચારી બતાવનારા યથાશૃંદા છે એવું શાસ્ત્રો (ધર્મપરીક્ષા વગેરે) કહે છે, એ
