________________
માન્યતા.
પહેલી મુકે છે. તેથી જેને આત્મજ્ઞાનમાં નિષ્ઠા રાખવી હોય તેમણે એવી સ્થિતિ રાખવી જોઇએ કે મન, પ્રાણ અને શરીર ત્રણે એકજ વસ્તુ એટલે આત્માના અનુભવ માગે.
પ્રાણ અને શરીરના ધમ સામાન્ય રીતે એવું મનાવવા પ્રયત્ન કરે છે કે જેટલું જગત દેખાય છે તેટલુંજ સાચુ છે અને તેથી પ્રાણ અને શરીરના સુખ સીવાય બીજું સુખ છે નહિ. તેમાં સામાન્ય સ્વભાવવાળું મન પણ મદદ કરે છે. તેથી જ્ઞાનનું પહેલું કામ એ રહે છે કે જીવનના હેતુ મનને સમજાવવા. મનને ખરાખર ખાત્રી થયા પછી પ્રાણને અને શરીરને ખાત્રી આપવી પડશે કે જેથી તે વિરૂદ્ધ સ્વભાવ બતાવે નહિ.
પ્રાણ અને શરીરના સ્વભાવ ફેરવવા માટે ઘણા માણસને ધ્યાન કરવાની જરૂર રહે છે. કેાઈ કહે છે કે ધ્યાન કેવી રીતે કરવું અને કેટલા કલાક કરવું ?
આ ખમતમાં પહેલાં ધ્યાન સીવાયના વખત ખરાખર ગાળતાં આવડવું જોઇએ. જો તે સમયમાં વિક્ષેપ હશે તે ધ્યાન વખતે પણ વિક્ષેપ રહેશે. ખરૂં ધ્યાન એવું હાય છે કે ધ્યાન કરવા માટે કઇ જાતના
૭૧
