________________
સુધારા.
શક્તિ સાથે માગે વપરાય તેને સુધારા કહેવાય. કાઇ કહે છે કે આપણને જીવનના છેડાની ખબર નથી તેથી જે રીતે જીવનનું સાધન સુધરે તેવા ફેરફાર કરવા. પણુ તે સાધન કયા ફળ માટે વાપરવાનું છે તેની ખખર આગળથી ન હેાય તા ખાટે માર્ગે ચડી જવાને સંભવ છે.
જ્યારે મજુરાનું જોર વધારે લાગે છે ત્યારે મૂડીવાળા નમી પડે છે અને જ્યારે મજુરીનું જોર ઓછું થાય છે ત્યારે મૂડીવાળા તેમને વશ કરવાના ઉપાય શેાધે છે. તેથી મજુરે માત્ર સંઘખળથી જીવી શકે છે. તે પણ એક જાતની પરતંત્રતા છે. સંઘ બહુમતિથી ચાલે છે. બહુમતિમાં અહુ વિવેકબુદ્ધિ હાતી નથી. જ્યારે વિવેકબુદ્ધિ ન હેાય અને કાયદા ભાંગવાનું તેમને શીખડાવવામાં આવે ત્યારે જીવનમાં ઉપયેગી હાય એવા કાયદા ભાંગવામાં પણ મેટાઈ માનવામાં આવે છે. પુરૂષ વારંવાર પરણે છે તે સ્ત્રીઓએ શા માટે ન પરણવું, માબાપ અથવા ગુરૂ કે શિક્ષક ઠપકા આપે તા તેમની સામે શા માટે ન થવું, શેઠને નાકરની ગરજ હાય અને નાકરની તંગી હોય તે શેઠને ગભરાવીને વધારે પગાર શા માટે ન લેવા વિગેરે
૨૦૩
