________________
કાળની ગતિ.
કેાઈ માણસ પેાતાના સ્વભાવમાં થોડેક ફેરફાર કરી એમ માને છે કે જાણે પાતે પોતાની પ્રકૃતિ અરાખર જીતી હૈાય. એ માન્યતા ખાટી છે. મહાત્મા ગાંધીજી જેવા તપસ્વી પુરૂષ પણ આત્મકથામાં લખે છે કે વિષયાને ખેારાક નહિ આપવાથી વિષયામાંથી ઇચ્છા જતી નથી પણ ગીતામાં કહ્યું છે તેમ વિષયેમાંથી વિષયાને રસ, માત્ર પરમાત્માના દર્શનથીજ દૂર થઇ શકે તેમ છે.”
વિષયે અને વિષયેાની ઇચ્છાને એવા પ્રકારને સબંધ છે કે ઇચ્છા વીના વિષયે આકષઁણુ કરતા નથી પણ વિષયે છેડયા વીના વિષયની ઇચ્છા પણ છૂટતી નથી. વળી, વિષયા ન હેાય એ આત્મજ્ઞાન ન હેાય ત્યાંસુધી સામાન્ય સ્વભાવ ગમે ત્યાંથી વિષચની વસ્તુઓ ભેગી કરી લે છે; અથવા, પેાતાના અભિમાનથી છેડેલા વિષયે દ્વેષને લઇને પાછા આકષ ણ કરે છે. જેમ કપડું ફાટી ગયું હાય પણ તેની જરૂર હોય તે બજારમાંથી વેચાતુ' લઇ લેવાય છે તેમ વિષચેાની જરૂરથી શરીર ગયા પછી પણ પાછું લઇ શકાય છે.
-
એક માણુસને દારૂ પીવાની બહુ ટેવ હતી. દારૂથી થતા નુકશાનના વિચાર કરી એક વખત તેણે
१७४
