________________
(૪૮)
પાઠ પ૩ મે. ' પંચ આચાર ભાગ ૩ જે.
" ચારિત્રાચાર. પાંચ આચારમાં ચારિત્રાચાર તે ત્રીજે ચાર છે. સર્વ સાવદ્યાગને પરિત્યાગ તે ચારિત્ર અથવા સર્વ પ્રકારના કર્મની રાશિને નાશ કરે તે ચારિત્ર. વામન, વચન ને કાયાના યોગને જે સ્થિર કરે તે ચારિત્ર. એવી રીતે ચારિત્રની જુદી જુદી વ્યાખ્યાઓ છે.
ચારિત્રના બે પ્રકાર છે. એક સર્વવિરતિ ચારિત્ર અને બીજુ દેશવિરતિ ચારિત્ર. | સર્વવિરતિ ચારિત્રવાળા તે સાધુ કહેવાય છે અને દેશવિરતિ ચારિત્રવાળા તે શ્રાવક કહેવાય છે.
સર્વવિરતિ ચારિત્રમાં બાર પ્રકારની અવિરતિ સર્વથા ત્યાગ હોય છે. દેશવિરતિ ચારિત્રમાં તે અવિરતિને દેશથી ત્યાગ હોય છે.
બાર અવિરતિ નીચે પ્રમાણે:– ૫ (પાંચ) ઇન્દ્રિયોને પોત પોતાના વિષયોમાં યથારૂચિ પ્રવર્તવા
દેવી તે પાંચ અવિરતિ, તથા ૧ (એક) કાંઈ પણ પાપવાળા કાર્યથી મનને નિગ્રહ ન કર છે
તે છઠ્ઠી અવિરતિ વળી ૬ પાંચ સ્થાવર જીવ તથા છઠ્ઠા ત્રસ જીવની હિંસામાં પ્રવૃત્તિ
કરવી એ રીતે બાર પ્રકારની અવિરતિ છે. - ચારિત્રના આઠ આચાર છે. તે પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુમિરૂપ છે. તે પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિનું રવરૂપ જુદા પાઠમાં આવશે