________________
(૧૦) - પાઠ ૧૨ મે. એક ઇન્દ્રિયવાળા જી.
એક ઇંદ્રિયવાળા જીવો પણ તિર્યંચ કહેવાય છે.
એક ઈદ્રિયવાળા જીવસંબંધી સમજણ બહુજ બારિક છે, તેથી તે શિખવ્યા પછી આપીશ. હાલ તો તેના નામ યાદ રાખે
“ નીચેના છ એક ઈદ્રિયવાળા છે.” ૧ કાચી માટી, પથ્થર, મીઠુ વિગેરે .. .. . પૃથ્વીકાય ૨ પાણું તે.... .. .. ... ... ... ... અપૂકાય. ૩ અગ્નિ તે... ... . ••• • • • • ૪ પવન તે... ... ... ... ... ... ... વાયુકાયા ૫ ઝાડપાન તે ... ... ... ... ... ...વનસ્પતિકાય
એક ઇંદ્રિયવાળા છવને ચાર પ્રાણ હોય છે. ૧ શરીર, ૨ શરીરબળ, ૩ શ્વાસે છવાસ, ૪ આયુષ્ય.
- – પાઠ ૧૩ મે. જીવ અને પ્રાણનો સંબંધ.
જીવ અને પ્રાણને બહુ જ સંબંધ છે. જેને આપણે કઈ પણ જીવનું મરણ કહીએ છીએ, તે મરણ પ્રાણ જીવથી જુદા પડે ત્યારેજ થાય છે. શિષ્ય-ગુરૂજી! મનુષ્ય મરણ પામે છે તેમ છતાં તેના શરીરમાં
આપણે પાંચ ઇકિયે તે દેખીએ છીએ. " ગુરૂજી–તમે જે દેખે છે તે ઇંદ્રિયો નથી. તે તો દ્વિને રહેવાના
ઠેકાણાં છે; ઈોિ તો દેખવામાં આવતી જ નથી. જેમકે કોઈ માણસ બહેરો હોય તેને કાન તે હોય છે; પરંતુ કાનમાં સાંભળવાની શક્તિ જે શ્રોત્રઇકિય છે તે રેગથી.
