________________
| ( ૭ ) ત્રણે બળથી પૂર્ણ તે, હેય પ્રાણુને નાથ. જે વાયુ વધુમાં ધરે, રાખે કાઢે હાર; શ્વાસોચ્છવાસની શક્તિ છે, જાણે પ્રાણુધાર. ૫ દેહબંધનમાં જે વસે, પ્રાણુ કાળ પ્રમાણ આયુષ્ય તેને જાણવું, જે છે દશમે પ્રાણ. ૬
પાઠ ૮ મે. પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા જી.
માતાપિતાના સંયોગથી ઉત્પન્ન થનારા મનુષ્યો પાંચ ઈદ્રિયવાળા જીવ છે. પશુ અને પક્ષીઓ તથા જળચરે પણ પાંચ ઈદ્રિયવાળા છવ છે.
અત્યંત દુ:ખ ભેગવનારા જીવો જેઓ નારકી કહેવાય છે, તેઓને પણ પાંચ ઇંદ્રિય છે; તેમજ અત્યંત સુખ ભેગવનાર છે જેઓ દેવતા કહેવાય છે, તેઓને પણ પાંચ ઈકિય છે. પશુ પક્ષીઓ તિર્યંચ કહેવાય છે.
આ પાંચ ઇંદ્રિયવાળા જીવોને દશ પ્રાણ હોય છે. વળી પાંચ ઇન્દ્રિયવાળા બીજા જીવ પણ છે, તેઓને દશથી ઓછા પ્રાણ હેાય છે. એવા જીવોસંબંધી સમજણ છાસંબંધી બારિક સમજણ આપતી વખતે આપીશ.
પાઠ ૯ મો. ચાર ઇદિયવાળા જી. ચાર ઈદ્રિયવાળા છે પણ તિર્યંચ કહેવાય છે.
નીચેના છ ચાર ઈદ્રિયવાળા છે ? ૧ પુષ્પમાં ગંધ લેનારા ... ....
ભમરા ૨ ઘોડાના તબેલા વિગેરેમાં ઉત્પન્ન થનારી ... બગાઈ
