________________
વળી એવા શરીરવાળા પણ જીવ છે કે જેઓ ચાલવું, ઉઠવું, બેસવું, દોડવું વિગેરે કાંઈ પણ કામ પોતાની મેળે કરી શકતા નથી. આવા શરીરવાળા છ સ્થાવર જીવ કહેવાય છે,
–
– પાઠ ૩ જે. સ્થાવર જીવ. સ્થાવર જીવો પાંચ જાતના છે:-પૃથ્વી, પાણી, અગ્નિ, વાયુ અને વનસ્પતિ, આ પાંચ જાતના છેવો સ્થાવર જીવ કહેવાય છે.
વનસ્પતિ છવ છે એમ સૌ કઈ કબુલ કરે છે. તેમજ પૃથ્વી પણ જીવ છે એમ હાલના શેધક વિદ્વાનને શોધ કરતાં માલમ પડયું છે; પરંતુ પાણી, અગ્નિ અને વાયુ એ પત જીવ છે, એવી તેઓને હજી ખબર પડી નથી. પણ જૈનશાસ્ત્રમાં આ પાંચ જાતના સ્થાવર જીવ છે, એવું સિદ્ધ કરેલ છે.
કેટલાક વર્ષો પહેલાં જનાવરમાં અને થોડાં વર્ષ અગાઉ વનસ્પતિમાં જીવ છે, એવું મનાતુ નહીં, પરંતુ હાલ તે સર્વેમાં જીવે છે, એમ મનાય છે, તે જેમ જેમ જીવનશાસ્ત્રની શોધમાં વધારે થશે, તેમ તેમ પાણી, અગ્નિ અને વાયુ પણ સજીવ છે, એ જે જૈનશાસ્ત્રમાં બધ છે તે ખરેજ છે, એવી બીજાઓને પણ ધીમે ધીમે ખાત્રી થશે. શિષ્ય–ગુરૂજી સાહેબ! ત્યારે તે જૈનધર્મના શાસ્ત્રનું જ્ઞાન
મેળવવું જ જોઈએ. કારણ કે જ્યાં સુધી આ દુનિયામાં જેમ પોતાના શરીરમાં જીવ છે તેમ બીજા કઈ કઈ જાતનાં શરીરમાં જીવ છે તેની સમજ પડી નથી, ત્યાં સુધી ખરી રીતે જીવની દયા કરવામાં ખામી રહે છે અને તેથી આપણે આપણા આત્માનું (જીવનું) હિત કરી શકતા નથી.
