________________
(: ૧૩ )
બાળ કેળવણીપરત્વે આપણી ફરજ. • દયાળુ માતાપિતાદિક વડીલા ધારે તે તે બાળકોના એક ઉમદા શિક્ષકની ગરજ સારી શકે. ’
કેળવણી એ એક અજખ ચીજ છે. તેનાથી અનેક ફાયદા થઈ શકે છે. ઘઉંની કણકને જુદી જુદી રીતે કેળવવાથી તેમાંથી તરેહ-તરેહની રસવતી (રસાઈ) અને છે અને તે ભારે મીઠાશ આપે છે. ફળપુલના ઝાડને પણ સારીરીતે કેળવીને ઉગાડવાથી તે જાતજાતના જથાબંધ મીઠા, મધુર, સ્વાદિષ્ટ અને ખુશબેાદાર ફળપુલ આપી આનંદ-સતાષ ઉપજાવે છે. જ્યારે જડ વસ્તુઓ પણ તથાપ્રકારની કેળવણીવાળા સંસ્કાર પામી આનંદદાયક અને છે તેા પછી ચૈતન્યવાળા મનુષ્ય આત્મા ચેાગ્ય કેળવણી પામીને સંસ્કારિત અને તે તે સ્વપરને કેટલા બધા આનદદાયક થાય? શરીરને, મનના, બુદ્ધિના અને હૃદયના વિકાસ કરવા માટે કેળવણીની આછી જરૂર નથી, બલકે ઘણી જરૂર છે. ઉક્ત દરેક પ્રકારની કેળવણી જરૂરની છે, ઉપેક્ષા કરવા ચેાગ્ય નથી. વળી તે ગુણમાં એકએકથી ચડીયાતી પણ છે, છતાં અફ્સોસની વાત છે કે બહુધા તેની ઉપેક્ષાજ કરવામાં આવે છે. જીએ ! આપણા દેશમાં જન્મેલા બાળકો અધા ઉછરીને મેાટા થતા નથી; ઉછરેલા બધા તંદુરરત રહેતા નથી; જન્મેલા બાળકેામાંથી એક વર્ષની અદરને યુ અને પાંચ વર્ષોંની અંદરના 3 ભાગ તા મરી જાય છે. બાકીના ભાગમાંથી પણ ઘેાડાઘણાજ લાંબે વખત બચી શારીરિક સુખસંપત્તિ પામી શકતા હશે. આ સ્થિતિ ખરેખર ખેદજનક છે. ગર્ભને પેાષવા અને બાળકને ઉછેરવા