________________
૪
: ઉભા
કરનારી ‘સત્યામૃષા' અને (૪) સ્વાધ્યાયને તુ કર' એમ કહેનારી ભાષા ‘અસત્યામૃષા’ એ રીતિએ ભાષારૂપ વચનસિ ચાર પ્રકારની છે. સ‘ર'ભમાં પરને મારવામાં સમર્થ મ`ત્રાદિ પરાવર્ત નાના સ'કલ્પસૂચક શબ્દરૂપ વાચિક સ`ર'ભ, સમા રંભમાં પરપીડાકર મંત્રાદ્ઘિ પરાવર્તનરૂપ સમારભ અને આર'ભમાં–પરને મારવામાં કારણભૂત મત્ર વગેરેના જાપરૂપ આરભમાં પ્રવર્તતા વચનને યતનાવાળા સાધુ પાછુ વાળે, અટકાવી દે અને શુજ વચનયાગ પ્રવર્તાવે ! અર્થાત્ અશુભ વચનવ્યાપાથી નિવૃત્તિ અને જીભ વચનવ્યાપારમાં પ્રવૃત્તિરૂપ વચનગુપ્તિ સમજવી. કાયગુપ્ત રહેવામાં, બેસવામાં, સવામાં, તેવા હેતુથી ખાડા વગેરૈના ઉલ્લંઘનમાં, સતપણે ગમન કરવામાં ઈન્દ્રિયાને શબ્દાદિમાં જોડવામાં યાને કાયા સ`બધી સમસ્ત વ્યાપા, રામાં, અભિધાત માટે આંખ મુષ્ઠિ આદિ આકારરૂપ સ'કલ્પસૂચક સૌરભમાં પરિતાપકર મુષ્ઠિ આદિના અભિધાત રૂપ સમાર’ભમાં અને જીર્વાહંસારૂપ આરભમાં પ્રવતતી કાચાને જયાશીલ સુનિ પાછી વાળે, અટકાવી દે ! અને શુભ્ર વ્યાપારમાં પ્રવર્તાવે ! અર્થાત્ કાયિક અશુભ વ્યાપા રથી નિવૃત્તિ અને શુભ વ્યાપારમાં પ્રવ્રુત્તિરૂપ કાયતિ સમજીવી. ૨૦ થી ૨૫ એયાએ ૫'ચ સમિઈએ, ચરણસ ય ૫ત્તણે ! ગુત્તી નિત્તયણે વુત્તા અમુભસ્થેસુ ચ સવ્વસે ારકા આ પાંચ સમિતિએ સત્ ચેષ્ટા' રૂપ ચારિત્રની પ્રવૃત્તિમાં કહેવાયેલી છે, અર્થાત્ ચારિત્રમાં પ્રવૃત્તિરૂપ
