________________
સ્થાનાંગસૂત્ર
[ વ્યાખ્યાન પણ વસ્તુસ્થિતિ સમજયા: આમાં કાંઈ નથી. નાની વહુ સમજે છે કે સાસરીઆની મિલક્ત કામની છે. આ બધું ફસાવનાર, આ તારનાર એ ન સમજી લે તે આને ઘેર આવ્યા શું? સમજણ આવે ત્યારે તિજોરીની ચાવી અપાય
જેણે વિવિધ, ત્રિવિધ વીસર્યું હોય, છતાં આચારમાં વધારે કર્યો ન હોય, તેવાઓને આ વગીકરણ ઈયત્તા દેખાડનાર ન દે. છોકરાને માટે કર્યો, પણ તિજોરીની ચાવી સમજણમાં આવે ત્યારે જ દેવાય છે. કરે થયે તેથી દઈ દેતા નથી. જ્યારે છોકરાં વારસદાર, હકદાર છે એને ચાવી આપવાની છે, પણ સમજણને જોવા માગે છે, પરિપકવ બુદ્ધિ જોવા માગે છે, તિજોરીની ચાવી હકદારને આપતાં વિચાર કરે તે પછી શાસનની ઈચત્તા એકદમ કેમ અપાય ? ગીતાર્થ
બીજી બાજુ શાસ્ત્રકારે આ ચાર્જ (Charge) સેંપી દીધે. આસિસ્ટંટ કલેકટર (Assistant Collector) કેટલી મુદત સુધી કામ કરે ત્યારે ચાર્જ સોંપાય. અહીં ચાર્જ સોંપે. ગીતાર્થ થયેલે મહાપુરુષ જે નિરૂપણ કરે તેમાં વિકલ્પ વગર તતિ કરવાની તાકાતવાળો થયે હેય. જેને શાસનમાં ચઢાવવામાં આવે તેની કેટલી આકરી મિત હેવી જોઈએ. જ્યારે સ્થાનાંગમાં દાખલ થાય ત્યારે ગીતાર્થમાં દાખલ થાય. શાસનની દેરી એના (ગીતાર્થના) આધારે ચલાવાય. અહીં ક્રિયાને અંગે દાખલે સાપના દાંત ગણી આપ-તે વખતે દાંત ગણવા ન જાય તે વિરાધક. બુદ્ધિને અંગેઃ-જગત જાણે છેઃ કાગડો કાળો છે. પણ ગીતાર્થ ઘેળો કાગડો કહી દે તે એના વચનને ફૂટ ન કહેવું પણ તહરિ કહેવું. આચારપ્રકાથી વધારે ભણેલે