________________
[ ૨૦૧]
કાચબાનું દૃષ્ટાંત કેઈ કાચ ઘણું ઘાસ પાંદડાથી છિદ્ર રહિત પડલથી ઢંકાયેલા પાણુવાળા અંધકારના મોટા કુંડમાં રહેલું છે, ત્યાં બીજા અનેક જલચર જીના ક્ષેભ વિગેરેના દુઃખથી પીડાચલા મનવાળે આમતેમ ભટકતે કઈ વખતે તે પડલમાં છિદ્ર પડેલું તેમાંથી નીકળીને બહાર આવ્યું, તે સમયે શરદ રૂતમાં ચંદ્રમાના કિરણના શીતળ સ્પર્શનું સુખ ભેળવીને વારે વારે પૂર્વના નેહથી ચિત્ત આકર્ષાતાં પોતાના બંધુઓને તેવા દુઃખમાંથી બહાર લાવી આ દેવલોક જેવું કંઈ પણું આશ્ચર્ય બતાવું, એમ ધારીને પાછે પાણીમાં પડે, પછી સ્વ બંધુઓને મળી પેલું છિદ્ર મેળવવા ભટકતાં કયાંય પણ ન જોતાં વધારે દુઃખ પામ્યા, એ ઉપમાએ આપણે જીવ રૂપ કાચબો અનાદિ કર્મ સંતાન (પરંપરા) પડલથી ઢંકાયેલો મિથ્યાદર્શન વિગેરે અંધકારથી વ્યાપેલ સંસાર સાગરમાં વિવિધ શરીર મનની આંખની વેદના તાવ કેઢ ભગંદર ઈષ્ટવિગ અનિષ્ટ સંગ વિગેરે દુ:ખ રૂપ જલચરથી પીડા પામતે ભ્રમણ કરતે કેઈકજ વાર મનુષ્ય ભવ સંબંધી કર્મનું રંધ્ર (છુટવાનું બારું ) મેળવીને એટલે મનુષ્ય જન્મ પામીને જિનચંદ્ર પ્રવચન રૂપ કિરણના પ્રકાશથી સંતોષ પામીને આ દુપ્રાપ્ય મનુષ્ય જન્મ છે, એમ જાણ સગાંના નેહના વિષયમાં આતુર ચિત્તવાળે બનીને સંસારમાં પાછે પડે, તેને ગુરૂ કહે છે, હે ભદ્ર! તું પેલા કાચબા માફક પાછે ડૂબી જતે નહિ !
વિશે
ખનીજ 3.
SELBSTL
