________________
[ ૧૯૧ ]
તીથ કર તીર્થ છે ? ઉત્તર હૈ ગાતમ! તે તીર્થંકર તા નિયમથી તીર્થંકર કહેવાય, પણ તી તા ચતુર્વિધ શ્રમણ સંઘે ( સાધુ સાધવી શ્રાવક શ્રાવિકા ) અથવા પહેલા ગણધર મહારાજ છે, પણ તરિતાને તરનાર સાધુજ છે, અને સમ્યગ્દર્શન આદિ ત્રણ કરણ ભાવ પામેલાં ( સહાયક ) છે તેતરણ કહેવાય, અને તરવા ચાગ્ય ભાધિ છે; અથવા પકાહ પિપાસાને અપહાર ( નાશ ) કરે, તે ધર્મ સાધન સાચુ તીર્થ છે, એવુ પંડિતા કહે છે; તે ફ્લાક કહે છે.
पंकदाह पिपासाना मपहारं करोतियत् । तध्धर्म साधनं तथ्यं तीर्थ मित्युच्यते बुधैः ॥ १ ॥
આમાં પક તે પાપ છે, દાહ તે કષાયેા ( ક્રોધાદિ ) છે, પિપાસા તે વિષયેની ઇચ્છા છે, એ મધાંને દૂર કરે તે તી છે, અથવા ( ૧ ) સુખથી તેમાં ઉતરાય, અને સુખથી નીકળી જવાય, ( ૨ ) સુખે ઉતરાય પણ દુ:ખે નીકળાય, ( ૩ ) દુ:ખે ઉતરાય સુખેથી નીકળે, ( ૪ ) દુ:ખે ઉતરાય દુ:ખે નીકળાય, આ દ્રવ્ય ભાવતી છે, તેના અનુક્રમે ખુલાસા કરે છે, તેમાં પ્રથમ ભાંગામાં શીથ મત છે. બીજા બદ્ધ છે, ત્રીજામાં દિગખર છે ( ચાથામાં જૈન સાધુએ છે, ) ( મામાં શિવ મતમાં ( જે ખાવા છે તેમને ગૃહસ્થ માફક ન્હાવા ધોવાની છુટ હોવાથી સુખેથી તે ખાવા અને છે, તેમાં નિર્વાહ કરી શકે છે, ખીજામાં સુખથી લેવાય પણ પાળવું ખાવા કરતાં કાઇ સ્મશે કઠણ છે, ત્રીજામાં દુ:ખથી ચારિત્ર લે પણ તેમનામાં તેના નગ્ન સાધુઓ