________________
( ૫ )
१६ सामानो उपकार कदापि भूलवो नहि.
કૃતજ્ઞ 'માણસ કરેલા ઉપકારને કદાપિ વિસરતા ન. શ્રી, જે વિસરે છે તે કૃતઘ્ન કહેવાય છે. વળી ઉપકારીનુ પણ ઉલટુ અહિત કરવા ધારે તેને તે! મહા કૃતઘ્ન સમજવા, માતા, પિતા, સ્વામી અને ધર્મ ગુરૂના ઉપકારને બદલા વળી શકે તેમ નથી, છતાં કૃતજ્ઞ માણસ તેમની અનતી અનુકૂળતા સાચવી તેમને ધર્મ કાર્યમાં સહાયભૂત થવા પૂરતા પ્રયત્ન કરે તેા, કદાપિ અનૃણી થઈ શકે છે. સત્ય સર્વજ્ઞ ભાષિત પમાડનાર ધર્મ ગુરૂને ઉપકાર સર્વોત્કૃષ્ટ છે, એમ સમજી સુવિનીત શિષ્ય તેમની પવિત્ર આજ્ઞાને અનુસરવા પૂર્ણ કાળજી રાખે છે, તેથી વિરૂદ્ધ વર્તનાર ગુરૂટ્રાહી—મહા પાતકી ગણાય છે,
१७ अनाथने योग्य आलंबन देवु.
સ્વ આજીવિકાનુ' જેમને કાંઈ સાધન નથી, જેઓ કેવળ નિરાધાર છે, એવા અશક્ત અનાથને થાયેાગ્ય આ લખન આપવું, એ દરેક શક્તિવત દાના માણુસની ફરજ છે. સીદાતા—દુઃખી થતા દીન જનેનુ દુઃખ દ્વિલમાં ધરી તેમને ખરે વખતે વિવેક પૂર્વક સહાય કરનાર સમયને અનુસરી મેઢુ પૂન્ય ઉપાર્જે છે, તેમજ તેના પૂન્યબળે લક્ષ્મી પશુ અખૂટ રહે છે. કૂવાના જળની પેરે મેાટી ઉદાર વપરાશં છતાં તેની લક્ષ્મી પુણ્યરૂપી શેરાથી પાછી પૂરાય છે, છતાં કૃપણને આવી સુબુદ્ધિ પૂર્વે અંતરાયના ચેાગે સૂઝી આવતી નથી, તેથી તે ખાપડા કેવળ લક્ષ્મીનું દાસત્વ કરી અંતે આર્તધ્યાનથી અશુભ કર્મ ઉપાજી હાથ ઘસતા— ખાલી હાથે યમને શરણ થાય છે. ત્યાં અને ત્યારમાદ પણ પૂર્વ અશુભ્ર અંતરાય—કમના ચેાગે તે રક અનાથને મહા. દુઃખ ભાગવવું પડે છે. ત્યાં કાય. ત્રણ—શરણુ—આધારબૂત થતું નથી, પેાતાનીજ ભૂલ પેાતાને નડે છે. કૃપણુ પ