Page Text
________________
૧૮૫
૨. પ્ (=કહેવુ' ), મત્તુ (=મેકલવુડ), તે એએના અવાળાને ચેાગે, તેના પક્ષ કર્મને-જેમકે આણ્યાદિ મે જો મવાનુપ્રરૂપો મોલેન દ્યૂતો ચલે વિદ્યુઃ ।
રૂ. ર્ અને એના અર્થવાળાને ચેાગે, સતાષ થતા મનુષ્ય અથવા ચીજવાચક શબ્દને જેમકે જ્યે તે મતિઃ।
૪. થ્રુ (=દેવું ધારણ કરવું) તે ચેગે, લેણદારવાચક શબ્દને જેમકે સતય થા—તિ मोक्षं हरिः ।
. પ્રતિ કે આશ્રુ (=વચન આપવુ) ને ચાગે, જેને વચન અપાય તેને જેમકે પ્રતિષ્ણુશ્રાવ ઝાબુથીો વિર્ધાતાનજ્યાં કાકુત્સ્યએ તેમને વિજ્ઞપ્રતિક્રિયાનું વચન આપ્યુ. ।
૬. જાય્, ૐ, ચા, ને રાપુ, ના પ્રત્યક્ષ કર્મનેજેમકે ગોપી માળાવ ાયતે (તે નિતે રાતે ચા )=ગાપી કામનેલીધે કૃષ્ણને વખાણે છે. ( કૃષ્ણને વાસ્તે સંતાય છે, કૃષ્ણને વાસ્તે ઉભી રહેછે કે કૃષ્ણને નિર્દેછે.)
૭. રાય ને ર્ (સારૂ નઠારૂ નસીખ નક્કી કરવું અથવા જોવુ એ અર્થવાળા ) ને ચેગે, જેનુ તેમ કરવું હોય તેને જેમકે ધૃષ્ણાય રાખ્યાત તે કૃષ્ણનું સારૂ અથવા નઠારૂ નસીબ નક્કી કરે છે.
૮. તુમ્ થી થતા કૃદંત અન્યય અધ્યાહાર રાખવા હાય ત્યારે તેના સંબંધવાળા શબ્દને જેમકે વવાય (=વનું હતું) નાં મુદ્દોલનમાં જવાને ગાયને છેડી ।
૨. નમ:, સ્વસ્તિ, સ્વાદી, સ્વા, વટ્ ને અહં (ખરાખરીવાચક અર્થવાળા) ને ચેાગે, તેઓ જેને નિમિ-તે આવ્યા હોય તેને જેમકે રામવે નમઃ । પ્રજ્ઞામ્યઃ સ્વસ્તિ। અને સ્વાદા। પિતૃઓ થયા! આ વષટ્। દ્વૈતો નુિં= હરિ દૈત્યાના અરોમરીઓ (દૈત્યાને પુરા પડે તેવા) છે. 1
૨૦. સ્વાતિ ને રાજ જેવા આશીર્વાદ અથવા આવકારના અર્થવાળા શબ્દોને યાગે, તે જેને વાસ્તે વાપરવા હાય તેને જેમકે સ્વાતં ફ્રેન્ચે. ।
૬.ખરાખરીઆ વાચક પ્રમુ, રાખ્ત, સમર્થ વગેરેને ચાગે, જેને વાસ્તે ખરેખરીઆ થતા હોય તેને—જેમકે ચૈત્યો કૃત્તિ; પ્રમુઃ હરિ દૈત્યને માટે ખરાખરી (=દૈત્યા ને પુરાપડે તેવા ) છે. ।
ડ• પાંચમી વિભક્તિના સંબંધમાં—પાંચમી વિભકિત અપાદાનવાચક છે તે નીચેના શબ્દાને લાગેછે.
૬. જે ક્રિયાનુ કારણ અથવા સ્થિતિ ખતાવે તેને-જેમકે સૌનામૂલો યતે। ૨. જે તરફથી ક્રિયા થતી હાય તેને રૂ. જેથી કંઈ દૂર રાખવામાં આવે તેને ૪. રક્ષણ અથવા ધાસ્તિવાચક શબ્દને અથવા ધાસ્તિ થતી હોપ તેને—માતો રળે महतो भयात् ।
૬. સતાવાવાચક શબ્દોને યાગે, જેમાંથી સંતાવવાનુ હોય તેને–જેમકે માતુર્તિલીયતે
-જેમકે ગ્રામદ્યાતિ જેમકે પાપાન્નિવાતિ । યેગે, જેની તરફ્થી અથવા જેને લીધે રક્ષણ શ્વેતવાદાત્। સ્વલ્પમતિ ધર્મસ્ય ત્રાયતે
।
જે ક્ષિક્ષક પાસેથી હમેશ ભણવામાં આવેછે તેને જેમકે ઉપાસ્યાયાધીને પણુ नटस्यगाथां श्रुणोति ।
૨૪
| SR No. | 023460 |
| Book Title | Sanskrit Bhasha Pradip |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publisher | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publication Year | 1867 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 28 MB |