Page Text
________________
૧૫૧
હોય તે નર અથવા રજૂ થાય છે. જેમકે કુરિનારાયચ ()=ાતા
પણ પૂઇનાલિવા કુપરને જ. એની પૂર્વે વિ આવે તે અથવા થાય છે. જેમકે વિતા નારિજા વચ . ()=વિત્ર ને વિસ્થા ૨૨. પ નું એની પૂર્વે સુ અથવા સંખ્યા વાચક શબ્દ હોય અથવા એના અંતવાળે
શબ્દ એનો પૂર્વેzજ્યાદ્રિ સમૂહ (આ ૮ માં પ્રકરણના ૧ લા પરિશિષ્ટમાં આપે છે) ના શબ્દ શિવાયના શબ્દથી થઈ સરખામણીવાચકના અર્થમાં વપરાવવાને હોય
તે પદ્ થાય છે. જેમકે દિપ પદ્રિા ચીત્રપદુિ પણ રસ્તા ૨૨. ક્ત નું એની પૂર્વે સંખ્યાવાચક શબ્દ અથવા ઉમ્મરવાચક આવ્યું હોય અને
અથવા એના અંતવાળો શબ્દ સ્ત્રીલિંગને થતું હોય તે જરૂર, ને એની પૂર્વ
વ, મરી કે ના અંતવાળા શબ્દ અથવા શુદ્ધ, રાય, વૃષ કે વI હેય તે વિકલપે, રત થાય છે. જેમકે પત્તા () જોહન રામના દ્રત્તા ચર્ચા ()=મુના સમા દ્રત્તા ચચા (સા)=સમજ્જા (સુતી નહીં).
श्यावा दन्ताः यस्य (सः)-श्यावदन् अथवा श्यावदन्त । ૨૩. કુનું ૧. એની પૂર્વે નિ આવે ને પર્વતવાચક શબ્દ થતું હોય તે જ થાય છે. જેમકે
ત્રિવધુ ત્રણ શિખરવાળો (પર્વત.) ત્રિવ=ત્રણ મુંધવાળા હ. એના અંતવાળો સામાસિક શબ્દ ઉમ્મરની અવસ્થા બતાવતા હોય તે વાદ્
થાય છે. જેમકે બનાવવું ખાંધ નથી એ ર૪. પુર (તાળું) નું એની પૂર્વે અથવા વિ આવે તે જરૂર ને પૂળ આવે
તે વિકલ્પ દ્ થાય છે. જેમકે કુદ્દા પૂર્ણાહૂ અથવા પૂજારા ર. દૂચનું એની પૂર્વે તુ આવી મિત્ર વાચક શબ્દ થતો હોય અથવા ગુરૂ આવી શત્રુ
વાચક શબ્દ થતું હોય તે દૂર થાય છે. જેમકે કુદૃ મિત્ર સુદૃય સારા
હૃદયવાળો
૨૬. આ કારાંત સ્ત્રીલિંગના શબ્દને આ હસ્વ થાય છે. ૨૭.૩રજૂ, પિં, ઉપનિ, ય, મધુ, રાત્રિ, રાષ્ટિી, , અનg, પચવું, નૌ
ને સ્ત્રી એકવચનમાં વપરાય ત્યારે એને જ ઉમેરાય છે, ને એઓ માહેલા છેલ્લા પાંચને તેઓ દ્વિવચન અથવા બહુવચનમાં વપરાય ત્યારે વિકલ્પ ઉમેરાય છે. જેમકે દંડ: ચર્ચ () ક્યૂઢા પર પુમાન થરા(ર) પપુરા
द्वौ पुंसौ यस्य (सः)-द्विपुमान् अथवा द्विपुंस्कः। ૨૮. ૪ કારાંત નામને જ લાગે છે. જેમકે શ્વ ( ) ૨૨. અર્થને એની પૂર્વે સન હોયતે જરૂર નીકર વિકલ્પ પ ઉમેરાય છે. જેમકે અનર્થના, ___ अपार्थम् ने अपार्थकम्। રૂ. ૬ અતવાળા તથા વિભક્તિઓના પ્રત્યેની પૂર્વે ને ૩ ન થનારા ને ૪
ના અંતવાળા સ્ત્રીલિંગના શબ્દને તથા શ્રી શબ્દને જ જરૂર ઉમેરાય છે. જેમકે बहुदण्डिका (नगरी)। बहुनदीको (देशः)। बहुस्त्रीकः । रुपवतीवधूकः । सुधीः
| SR No. | 023460 |
| Book Title | Sanskrit Bhasha Pradip |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publisher | Thakordas Jamnadas Panji |
| Publication Year | 1867 |
| Total Pages | 366 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 28 MB |