Sanskrit Bhasha Pradip

SR No.: 023460
Original Sutra Author: N/A
Author: Thakordas Jamnadas Panji
Publisher: Thakordas Jamnadas Panji
Publication Year: 1867
Total Pages: 366
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 28 MB

Page 177

૧૪૧
૨૨. મન ની પછી ગતિ પ્રત્યય આવે અથવા થાણ, ૪, કે વિશિષ્ટ આવે તે મg
– નું મન થાય છે. જેમકે માતચીમાતા ૨. સમાસમાં છેલ્લા ૫દમાં થતાં ફેરફાર– ક. તર જ્યારે દિશા વાચકશબ્દ જોડે જોડાય છે ત્યારે તીર નુ તા.વિકલ્પ થાય છે. જેમકે
दक्षिण+तीर नुदक्षिणतीर ने दक्षिणतार ખ. વખાણ વેચક તુ અથવા ગત્તિ અથવા નિંદાવાચક વિસ પહેલા પદમાં હોય તે સા
માસિક શબ્દને અંત્યાક્ષર કાયમ રહે છે. જેમકે કુલમુ/શન પણ પરમ+ -
न्=परमराज ગ. નીચે લખેલા શબ્દને ૩૪ ઉમેરાય છે.
g,gશુને પુર (ગાડી સાથે ન વપરાય તે) ને, જેમકે વિષ્ણુપુ–વિષ્ણુપુર વર્ ને, જે સ્તિ અથવા ત્રહ્મન પૂર્વે આવી જોડાય તે, જેમકે શ્રાવણ તમન્ ને, જે વલમ અથવા એય છે ઇ » અવતામણ ર ને, જે મનુ,મવ અથવા તH
, મનુષ ૩૨૩ ને, જે પ્રતિ જે ને, જે અનુપૂર્વે આવી જેડાય ને સામાસિક શબ્દનો અર્થ ગોધા જેટલી લાંબી
થાય છે, જેમકે અનુવ છે. અનુ અથવા વદુરને ગ ઉમેરાય છે. ને અનુ ને વહુ ને ૩ ઉડી જાય છે. જેમકે -
ડ. દ્વિ, અંતર અથવા કેઈઉપસર્ગ ને માં ઉમેરાય છે, ને ના આદિના સની થાય
છે, જેમકે દ્વી; પણ જે ઉપસર્ગ ચ અંતવાળો હોય તે સ ની છું વિકલ્પ થાય છે, જેમકે પ્ર+=ા અથવા પ્રાપ, ને જે ઉપસર્ગ નું હોય ને તેથી તે શબ્દ વિશેષ
નામ થતું હોય તે ૫ નું થાય છે, જેમકે અનુપ અનૂપ ચ. , ૩ર, પાડુ કે સંખ્યા વાચક શબ્દ+ભૂમિ, ને સંખ્યાવાચક શબ્દવી કે
લાિમાં અંત્યાક્ષરને લેપ થાય છે ને એ ઉમેરાય છે. જેમકે મિચ્છામ છે. નામ તથા અલંકારથી વપરાયેલ લિન શબ્દના રૂ અથવા ફન ઉડી જાય છે ને જ
ઉમેરાય છે, જેમકે +ક્ષિzવાક્ષાપ+ામિ=પનામા. જ. પ્રતિ, અનુ કે અવમન કે ટોમન માં, ને ઉપસર્ગસ્થન માં અંત્યાક્ષરને લેપ
થાય છે. જેમકે તિતીમાં પ્રાવી ' ઝ. વાહન, પાન, વન, ના, ના, નહી ને નિત ના 7 ને જ કેટલીક જગ્યાએ થાય છે.
તે નીચે મુજબ ૨. વાહન લઈ જવાય એવા પદાર્થ વાચક શબ્દ પછી આવે તે એના થાય
છે, જેમકે કુવામાં પણ ફૂન્દ્રવદન ૨. ન જે કઈ શબ્દ સાથે જોડાય ને આખે શબ્દ કઈ દેશના લોકેના સંબંધમાં
વપરાવવાનું હોય તે એના જ ને જ જરૂર થાય છે, ને જે પન ને અર્થ પીવાની કિયા થતું હોય તે 7 ને વિકલ્પ થાય છે, જેમકે સુરાપ (કાચા), ક્ષીરપઃ (૩ર1:), પણ પપન અથવા પા=દૂધપીવું તે.