________________
(૩૮) "ध्यायति धावति कम्पमियर्ति श्राम्यति ताम्यति नश्यति नित्यम् ।
रोदिति सीदति जल्पति दीनं गायति नृत्यति मूर्च्छति कामी ॥१॥ रुष्यति तुष्यति दास्यमुपैति कति दीव्यति सीव्यति वस्त्रम् । किं न करोत्यथवा हतबुद्धिः कामवशः पुरुषो जननिन्द्यम्" ॥२॥ - કામી પુરૂષ હજાર કમેં મૂકી દઈને સ્ત્રીનું ધ્યાન કરે છે, દુસહ તડકાની પણ બેદરકારી કરીને તેને માટે દડદડા કરે છે, કાપે છે, શ્રમિત થાય છે, તપે છે, નાશ પામે છે. સેવે છે, ખેદ પામે છે, દીનતાયુક્ત વચને બોલે છે, ક્ષણમાં ગાય છે. ક્ષણમાં નાચે છે, અને ક્ષણમાં મૂચ્છગત પણ થાય છે, ક્ષણમાં રૂષ્ટ થાય છે અને ક્ષણમાં નષ્ટ થાય છે; કિંકરતા પ્રાપ્ત કરે છે, ખેતી પણ કરે છે, જૂગાર પણ ખેલે છે, અને વસ્ત્રને સીવવાનું પણ કામ કરે છે. વધારે શું કહેવું ? તે હતબુદ્ધિ શું નથી કરતા? અર્થાત સમસ્ત પ્રકારનાં નિંદકાર્યોને પણ તે કરે છે.
આ કામગહ, આ ભવમાંજ ઉપર્યુક્ત દુરાવસ્થાઓને પ્રાપ્ત કરાવે છે, એમ નહિ, પરંતુ ભભવ દુઃખનું પાત્ર બનાવી મૂકે છે, આવા દુષ્ટ કામગ્રહથી હજારે નહિં, બલકે લાખે કેશે દૂર રહેવું, એજ આત્માથી પુરૂષનું પહેલું કર્તવ્ય છે, સ્ત્રીરૂપી નદીમાં હજારે લાખે, કડો મનુષ્ય ડૂબી મર્યા છે, તેને માટે શાસ્ત્રકારે કહે છે - " सिंगारतरंगाए विलासवेलाए जुव्वणजलाए । જે છે ગજરા નાનક જ કુતિ?” | II
શંગાર છે તરગો જેના, વિલાસ છે કિનારા જેના અને વન રૂપી પાણીવાળી સ્ત્રી રૂપી નદીમાં એવા ક્યા ક્યા આ જગના પુરૂષ છે કે જેઓ ડૂબ્યા નથી; અર્થાત્ વીતરાગ અને તેમના સાચા ભક્ત સિવાયના બધાએ ડૂળ્યા છે. જેમકે – " हरिहरचउराणणचंदसूरखंदाइणोवि जे देवा ।
नारीण किंकरतं कुणंति धी धी विसयतिन्हा " ॥ १॥
