________________
( ૩ )
આને પહેલાથી પણ વધારે મૂખ ગણવામાં આવે, તેા કઈ ખોટુ છે ? ખરૂ જોવા જઇએ તો વિષયજન્ય સુખ, તે સુખજ નથી, કિન્તુ સુખાભાસ છે. અને તે પણ ક્ષણભરને માટેજ. પણ તેનાથી ઉત્પન્ન થયેલ ક અન્ય ા મેરૂ જેટલું દુઃખ આપે છે. પરન્તુ આ થાત માહાન્ય પુરૂષોના જોવામાં આવતી નથી.
વિષયસેવન એક એવી વસ્તુ છે કે તેનુ ગમે તેટલું સેવન કરવામાં આવે, પરન્તુ તેથી મનુષ્યને તૃપ્તિ થતી નથી. એટલુંજ નહિ, ખલ્કે તૃષ્ણાદેવી તે મનુષ્યને બિલકુલ રાંક બનાવીને ઘેર ઘેર ભિક્ષા પણ મંગાવે છે. વળી શ્રીજી દુર્દશા જૂએઃ—
" दासत्वमेति वितनोति विहीन सेवां धर्म नाति विदधाति विनिन्द्यकर्म । रेफश्चिनोति कुरुतेऽतिविरूपवेषं
किं वा हृषीकवशतस्तनुते न मर्त्यः " ॥ १ ॥
અરે, ઇંદ્રિયાના વશમાં પડવાથી મનુષ્ય શું શું નથી કરતા ? દાસપણાને પામે છે, નીચપુરૂષાની સેવા કરે છે, ધમ નાનાશકરે છે, અત્યંત નિંદાયુક્ત કર્મોને કરે છે, પાપ બાંધે છે, અને તુચ્છથી તુચ્છ વેષાને પણ ધારણ કરે છે, છતાં પણ તૃષ્ણાદેવી શાન્ત થતી નથી. કેમકે દૈવીસુખામાં જેને સાષ નથી થતુ, તે જીવ શું મનુષ્યના ભાગાથી તૃપ્ત થઈ શકે ખરો કે ? અરે, સમુદ્રના પાણીથી જેની તરસ ન મટી, તેની તરસ વનસ્પતિની ટોચ ઉપર રહેલ પાણીના ખિ‘તુથી શુ' મટે ખરી ? શાસ્રકાર ઠીકજ કહે છે કેઃ— મુન્નતા મદુરા વિવાવિરલા પિાળતુઠ્ઠા ક્રમે ' ભોગવવાના સમયમાં મધુર અને વિપાકમાં વિસ કપાકના ફૂલ સમાન વિષયેા છે. અર્થાત્ જેમ કિ’પાકનું ફૂલ સુગ ́ધીદાર, નેત્રને આનંદ આપનાર અને સ્વાદમાં મધુર હોય છે, પરન્તુ ખાવાથી પ્રાણાના નાશ કરે છે, તેવીજ રીતે વિષયસુખ પહેલાં તેા રમણીય લાગે છે, પરન્તુ પાછળથી અનિવ ચનીય દુઃખ આપે છે. દરાના સ્થાનમાં ચળ આવતાં તેને ખણવામાં મનુષ્યને
.
