Page Text
________________
અષ્ટમી, ચતુર્દશી વિગેરે તિથિને તિરસ્કાર કરી કંદમૂલાધિ ભક્ષણ કરવામાં બાકી રાખતા નથી. વળી રાત્રિભોજનને નિષેધ જૈન અને જૈનેતર તમામ શાસ્ત્રોમાં યુક્તિપૂર્વક કરેલ છે, તેમ શારીરિક નિયમ અને નીતિ-રીતિ દેખવાથી પણ રાત્રિભોજનને નિષેધ સ્પષ્ટ માલૂમ પડે છે. જૂઓ, દિવસની અપેક્ષાઓ રાત્રિના સમયમાં જીવે વધારે ઉડે છે. હેમાં પણ દીવાના પ્રકાશને દેખીને તે તેથી પણ વધારે આવે છે. આ જીવે જેમ રાત્રે આપણા શરીર ઉપર બેસે છે, તેવી જ રીતે ભેજન ઉપર પણ બેસે છે. આમ ભજન ઉપર ના બેસવાથી રાત્રે ભજન કરનાર મનુષ્યોના પેટમાં કેટલા જી જતા હશે, તે તે સહજે વિચારી શકાય તેમ છે. આવી રીતે જીવતા જીનું ભક્ષણ કરનારા માંસાહારિ કરતાં પણ વધારે નિર્દય છે, એમ કેઈ અપેક્ષાથી કહીએ, તે તે કંઈ ખોટું નથી. આ તે જીના ભક્ષણ સંબંધી વાત કરી, પરંતુ કેટલાક રાત્રિભેજન કરનારાઓ, રાત્રિભૂજન કરવાથી પિતાના પ્રાણેને પણ બેઈબેઠેલા છે, એવા ઘણા દાખલાઓ ધોલેરા, ખંભાત અને કલકત્તા વિગેરે ગામમાં બનેલા સાંભળવામાં અને ખાસ જોવામાં પણ આવ્યા છે. આવા ઘણા કેસ પેપરમાં પણ વાંચવામાં આવે છે. આવાં કારણોથીજ ખાસ કરીને શાસ્ત્રકારે રાત્રિભેજનમાં ભાર મૂકીને પાપ બતાવે છે. ત્યાં સુધી કે, સાધુઓને માટે પાંચ મહાવ્રતે બતાવેલાં છે, પરંતુ જ્યારે સાધુ દીક્ષિત થાય છે, ત્યારે પાંચ મહાવ્રતની સાથે રાત્રિભેજનને છટ્ઠ વ્રત તરીકે તેનું પણ ઉચ્ચારણ કરવામાં આવે છે. નિદાન, મૂલસૂત્રમાં પણ ખાસ કરીને રાત્રિભેજનને માટે પાઠ બતાવેલ છે. કેઈ કઈ સ્થળે તે ત્યાં સુધી પણ બતાવવામાં આવ્યું છે કે, રાત્રિભેજનમાં એટલા બધા દોષે છે કે-કેવલી જાણી શકે ખરા, પરતુ કહી શકતા નથી. આ વાત ઉપર લગાર જે સૂફમદષ્ટિથી વિચાર કરવામાં આવે, તે તે ઠીક જ માલૂમ પડશે, કેમકે રાત્રિભેજનમાં દેષ અપરિમિત છે, અને આયુષ્ય પરિમિત છે, અને તેમાં પણ વચનવર્ગણ યથાક્રમથી નિકળે છે. એટલે ટૂંકા આયુષ્યમાં અપરિમિત દેનું સંપૂર્ણ રીતે સ્પષ્ટીકરણ કેવી રીતે કરી શકે?
| SR No. | 023437 |
| Book Title | Indriya Parajay Digdarshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijaydharmsuri |
| Publisher | Yashovijay Jain Granthmala |
| Publication Year | 1917 |
| Total Pages | 54 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 6 MB |