________________
૧૦૪]
૧૪ વિદ્યા અષ્ટક
यः पश्येन्नित्यमात्मान-मनित्यं परसङ्गमम् । छल लब्धुन शक्नोति, तस्य मोहमलिम्लुचः ॥२॥
(૨) – જે .– આત્માને નિ.– સદા અવિનાશી (અ) પ.– પરવસ્તુના સંબંધને . – વિનશ્વર – જૂએ ત. – તેનું જીરું – છિદ્ર . –મેળવવાને મો. –મેહ રૂપ ચોર ને શ. – સમર્થ થતો નથી.
જે આત્માને નિત્ય-સર્વકાળે અવિચલિત સ્વરૂપે જુએ છે અને પરસંગને અનિત્ય જુએ છે તેનું છિદ્ર મેળવવાને મેહ રૂપ ચાર સમર્થ અનતે નથી. तरङ्गतरलां लक्ष्मी-मायुर्वायुवदस्थिरम् । अदभ्रधीरनुध्याये-भ्रवद् भङ्गुरं वपुः ॥३॥
(૩) સ.– નિપુણ બુદ્ધિવાળો . – લક્ષ્મીને ત.સમુદ્રના તરંગ જેવી ચપલ નાયુઃ – આયુષ્યને વ. – વાયુના જેવું કા. – અસ્થિર (અને) વહુ – શરીરને મ. – વાદળ જેવું મ. – વિનશ્વર મ.– વિચારે.
(૩) વિદ્વાન લક્ષમીને સમદ્રના તરંગની જેમ ચપળ, આયુષ્યને વાયુની જેમ અસ્થિર અને શરીરને વાદળની જેમ વિનાશશીલ ચિતવે. शुचीन्यप्यशुचीकर्तु, समर्थेऽशुचिसंभवे । देहे जलादिना शौच-भ्रमो मूढस्य दारुणः ॥४॥ (૪) રુ. પવિત્ર પદાર્થોને પે – પણ ગ– અપવિત્ર