Page Text
________________
૧.૨.૩૧
૨૪૯
195. પ્રતિ
(a) પુનઃ ક્રિયા → પ્રત્યુત્તમ્ (ફરી કહેવાયેલ), (b) આદાન → પ્રતિકૃતિ, પ્રતિયાવતે (પાછું લે છે, પાછું માંગે છે.), (c) સાદશ્ય → પ્રતિરૂપમ્ (પ્રતિકૃતિ), (d) હણવું → પ્રતિહતં પાપમ્ (નાશ કરાયેલ પાપ), (૯) નિર્યાતન → પ્રતિકૃતમ્, પ્રતીષ્ઠારઃ (વૈરનો બદલો લીધો/લેવો), (f) તઘોગ → પ્રતિપન્નઃ પ્રેઃ (મેળવેલ સેવક), (g) વિનિમય → તેતાર્થી ધૃત પ્રતિતિ (તેલનો અર્થી તેના બદલામાં ઘી આપે છે.), (h) અભિમુખતા → પ્રત્યનિ રાતમાઃ પત્તિ (પતંગિયા અગ્નિ તરફ પડે છે.), (i) વામ → પ્રતિજ્ઞોમં રોતિ (ડાબે કરે છે.), (j) દિયોગ → પ્રતીષી વિટ્ટ્ (પૂર્વ દિશા), (k) વ્યાપ્તિ → પ્રતિષ્ઠીó પુષ્લે ( પુષ્પોથી વ્યાપેલ), (1) આધ્યાન (સ્મરણ) → પ્રતિવેદ્યુતિ મન્ત્રમ્ (મંત્રનું સ્મરણ કરે છે.), (m) માત્રાર્થ → સૂપતિ (અલ્પસૂપ), (n) સંભાવન → પ્રત્યયઃ, પ્રતિપત્તિઃ (ખાતરી), (0) તત્ત્વાખ્યાન → શોમનો યેવવત્તો ધર્મ પ્રતિ (દેવદત્ત ધર્મ માટે સારો છે.), (p) લક્ષણ → વૃક્ષ પ્રતિ વિદ્યોતતે (વીજળી વૃક્ષ તરફ ચમકે છે.), (૧) વારણ → પ્રતિષિદ્ધઃ (પ્રતિષેધ કરાયેલ), (r) સંબદ્ધ → પ્રત્યક્ષમ્ (ઇન્દ્રિય સાથે જોડાયેલ), (s) વીપ્સા → વૃક્ષ વૃક્ષ પ્રતિ સિતિ (દરેક ઝાડને સીંચે છે.), (t) વ્યાધિ → પ્રતિશ્યાયઃ (સળેખમનો રોગ), (u) સ્થાન → પ્રતિષ્ઠિતઃ (સ્થપાયેલ).
-
→
196. રિ – (a) ઇષદર્થ → પર્યનિવૃતમ્ (ચોતરફ કાંઇક અગ્નિ વીંટીને કરેલો સંસ્કાર), પરિષેવિતમ્ (કાંઇક સેવાયેલ), (b) વ્યાપ્તિ → પરિતોઽનિઃ, પરિવાતમ્ (ચારે બાજુ વ્યાપેલો અગ્નિ, વ્યાપેલો વાયુ), (c) ઉપરિ અર્થ → પરિપૂર્ણઃ, પરિયાન (?), (d) અભ્યાસ → પરિશઘ્ધતિ (જઇ જઇને પાછો આવે છે.), (e) સાન્ગ્વન → પરિવૃતિ (સાત્ત્વન આપે છે), (f) સમન્તાદ્ભાવ → પરિયાતિ (બધેથી દોડે છે), રિવૃત્તમ્ (ચારે બાજુથી ગોળ), (g) ભૂષણ → સુવર્ણરિષ્કૃતમાંસનમ્ (સુવર્ણથી સુશોભિત કરેલ આસન), (h) પૂજા → પરિપરતિ (ભક્તિ કરે છે.), (i) સમવાય → પરિષટ્ (સભા), પસ્તર: (સમૂહ), (j) વર્જન → વરિ ત્રિતેંમ્યો વૃષ્ટો વેવઃ (ત્રિગર્ત દેશને છોડીને મેઘ વરસ્યો), પરિસ્વાતિ (વર્જીને સ્નાન કરે છે.), (k) આલિંગન → પરિષ્કનતે જ્યાં માળવ: (યુવાન કન્યાને આલિંગન કરે છે.), (1) નિવસન → પરિપત્તે વાસઃ (વસ્ત્રને ધારણ કરે છે.), (m) શોક → તું વેિવયતે (કરેલાનો શોક કરે છે.), (n) ભોજન → પ્રાપૂર્ખાન પરિવેષતિ (મહેમાનોને પીરસે છે.), (o) લંધન → સ્વિવૃત્તિ (ઓળંગે છે.), (p) વીપ્સા → વૃક્ષ વૃક્ષ પર સિતિ (દરેક વૃક્ષને ક્રમશઃ સીંચે છે.), (q) અવજ્ઞા → પરમતિ (હરાવે છે.), (r) તત્ત્વાખ્યાન → પરિસંધ્યાતમ્ (ગણતરી કરેલ), (s) સ્પર્શ → પરિપવવત્ (સ્પર્શેલ), (t) લક્ષણ → ટેવનક્ષણેન પરિજ્ઞાતથાર: (?), (u) અભ્યાવૃત્તિ → પરિવૃતઃ સંવત્સરઃ (વર્ષ પુનરાવર્તન પામ્યું.), (v) નિયમ → પરિસમાપ્તમ્ (ચારે બાજુથી કાબુમાં રાખેલ.)
197. ૩૫ – (a) વર્જન -→ ૩પવાસ: (ભોજન ત્યાગ), ૩પવતિ (ભોજનનો ત્યાગ કરે છે.), (b) પ્રતિયત્ન (ગુણાંતરાધાન) → ધોવસ્યોવસ્તુતે (કાષ્ટ અને પાણીમાં ગુણ ઉત્પન્ન કરે છે.), (c) વિકૃત → ૩૫સ્કૃતં મુ (વિકાર પામેલાને ખાય છે.), ૩પત સહતે (વિકારને સહન કરે છે.), (d) વાક્યાધ્યાહાર →
| SR No. | 023413 |
| Book Title | Siddhahemchandra Shabdanushasan Gujarati Vivaran Adhyay 01 01 |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | Sanyamprabhvijay, Prashamprabhvijay |
| Publisher | Syadwad Prakashan |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 484 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati & Book_Devnagari |
| File Size | 34 MB |