________________
પ્રમાણે થવાથી તેમને કોપના આવેશથી થયેલ યુદ્ધનું દુઃખ થયું નહીં, ઘીની હાનિ પણ થઈ નહીં અને બીજા આભીરોની સાથે વહેલા ઘેર જવાથી માર્ગમાં લુંટાવાનું દુઃખ પણ થયું નહીં. તેથી તેઓ સુખી થયા. આ દષ્ટાંત પ્રમાણે જ કોઈ આચાર્યે ઉપયોગને અભાવે કાંક અન્યથા વ્યાખ્યાન કર્યું હોય અને પછીથી શિષ્ય પણ તે જ પ્રમાણે તેનું ચિંતવન કરતો હોય, તો તેને આચાર્ય આ પ્રમાણે કહે કે – “હે વત્સ ! તું આવો અર્થ ન કર, મેં તે વખતે ઉપયોગને અભાવે એ પ્રમાણે કહ્યું હશે, પણ હવે આવો અર્થ કર.” તે સાંભળી શિષ્ય બોલે કે – “હે પૂજય ! શું આપ અન્યથા પ્રરૂપણા કરો ખરા? મેં જ અલ્પ મતિને લીધે બરાબર અર્થ ધાર્યો નહીં હોય.” આવો શિષ્ય એકાંતે યોગ્ય છે. ઇતિ શિષ્યની યોગ્યતા અયોગ્યતા ઉપરના ચતુર્દશ
દષ્ટાંતો સંપૂર્ણ. (૪૨) સમકિતના સડસઠ બોલા चउ सदहण तिलिंगं, दस विणय तिसुद्धि पंचगयदोस । अट्ठ प्पभावण भूसण, लक्खण पंचविह संमत्तं ॥ ७४ ॥ छव्विह जयणागारं, छब्भावयणभावियं च छठ्ठाणं । इय सत्तसठि सण-भेयविसुद्धं च संमत्तं ॥ ७५ ॥
અર્થ : ચાર સદ્હણા, ત્રણ લિંગ, દશનો વિનય, ત્રણ શુદ્ધિ, (ટાળવા યોગ્ય) પાંચ દોષ, આઠ પ્રકારની પ્રભાવના, પાંચ ભૂષણ, સમકિતના પાંચ લક્ષણ (ચિન્હ), છ પ્રકારની જયણા (યતના), છ આગાર, છ ભાવનાથી ભાવિત અને છ સ્થાન - આ પ્રમાણે દર્શનના સડસઠ ભેદ વડે શુદ્ધ એવું સમકિત કહ્યું છે. (૭૪-૭૫)
વિસ્તરાર્થ-પરમાર્થ જાણવાનો અભ્યાસ કરવો ૧, પરમાર્થ જાણનારની સેવા કરવી ૨, નિન્દવાદિકનો પરિચય ન કરવો ૩, કુદર્શનીનો સંગ ન કરવો - આ ચાર સદુહણા કહેવાય છે. સિદ્ધાંતનું શ્રવણ ૧, ધર્મમાં તીવ્ર રાગ ૨ અને દેવ ગુરૂની ભક્તિ (વૈયાવચ્ચ) ૩ -
રત્નસંચય - ૬૪
